امروزه، زنان فرصتهای بیشتری برای نشان دادن تواناییهای خود در عرصهی علم دارند و توانستهاند تاثیرات بسیار مثبتی در سراسر جهان بگذارند. بسیاری از جوامع در تلاش هستند تا منابع، آموزش، تشویق و حمایتی که زنان برای پیشرفت در زمینههای علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات نیاز دارند را فراهم کنند (این چهار زمینه به اختصار STEM نامیده میشوند). با این حال، هنوز شکاف جنسیتی قابل توجهی در این حیطهها وجود دارد و این مشکلیست که از دههها قبل ادامه داشته است.
علیرغم اینکه نیمی از نیروی کار کشور آمریکا زنان هستند، تنها تقریبا یک سوم آنها (34٪) در مشاغل مربوط به STEM مشغول به کار هستند. مسئلهی شکاف جنسیتی در سرتاسر جهان نیز وجود دارد و زنان بیشماری در کشورهای مختلف برای ورود به حوزههای STEM تلاش میکنند. با این حال، اگر به گذشته نگاهی بیندازیم، زنان زیادی را میبینیم که توانستهاند در حوزههای STEM به موفقیتهای باورنکردنی دست یابند. در واقع، بدون زنان در STEM، بسیاری از نوآوریهایی که امروزه به آنها تکیه میکنیم ممکن است هرگز کشف نمیشدند.
در زیر، با 9 زن که در حوزهی STEM فعالیتهای برجستهای داشتهاند و نقش آنها در سلامت و پزشکی آشنا خواهیم شد:
9 زنی که چشمانداز علمهای حوزهی STEM را تغییر دادهاند
اگرچه موانع در محیط STEM برای زنان بسیار بیشتر از مردان است، بسیاری از زنان حرفهای، به موفقیتهای خارقالعادهای در این زمینه دست یافتهاند. بیایید به برخی از باورنکردنیترین زنان در STEM در طول دهههای اخیر نگاهی بیاندازیم.
گریس هاپر
گریس هاپر، متولد دسامبر 1906، به عنوان یکی از اولین پیشگامان برنامهنویسی کامپیوتر شناخته شده است. در سال 1934، او افتخار تبدیل شدن به یکی از اولین زنانی را به دست آورد که مدرک دکترای ریاضیات را از دانشگاه ییل دریافت کردهاند.
هاپر در طول جنگ جهانی دوم به نیروی دریایی ایالات متحده ملحق شد و مسئول برنامهنویسی یکی از اولین رایانههای ساخته شده به نام Mark1 بود. او معتقد بود که توسعهی زبانهای برنامهنویسی برای اطمینان از استفاده از رایانهها در طیف وسیعی از زمینههای علمی و غیرعلمی ضروری است و به ایجاد COBOL، یک زبان برنامه نویسی که تا سال 2000 حدود 70 درصد از کل کدهای مورد استفاده فعال در دنیای محاسبات را تشکیل میداد، کمک کرد.
هاپر در طول زندگی خود حدود 40 مدرک افتخاری مختلف از دانشگاههای سراسر جهان دریافت کرد. علاوه بر این، در سال 1991 نیز موفق به کسب مدال ملی فناوری شده و در سال 2016، مدال آزادی ریاست جمهوری را پس از مرگ خود دریافت کرد.
کاترین جانسون
بدون زنانی مانند کاترین جانسون در STEM، ممکن است هیچگاه فرصتی برای کشف فضای بیرون از زمین برای انسانها به وجود نمیآمد. جانسون به عنوان نوعی کامپیوتر انسانی که مسئول تکمیل محاسبات پیچیده برای پشتیبانی از مهندسان فضایی بود، در ناسا کار میکرد.
در سال 1961، کاترین مسیر اولین سفری که آمریکا به فضا انجام داد را محاسبه کرد. او همچنین مسئول برنامهریزی مسیر ناسا برای فرود به ماه در سال 1969 بود. جانسون یکی از پیشگامان در استفاده از رایانه برای انجام این محاسبات پیچیده بود. حتی پس از اینکه رایانهها رایجتر شدند، اغلب از او خواسته میشد که کار کامپیوتر را دوباره بررسی کند.
آژانس فضایی ناسا، کاترین جانسون را به عنوان یکی از مهمترین زنان آفریقایی-آمریکایی که با ناسا همکاری میکنند به رسمیت شناخته است. در سال 2021، نام جانسون پس از مرگش به تالار مشاهیر ملی زنان راه یافت.
آدا لاولیس
یکی از مهمترین زنان در تاریخ STEM، آدا لاولیس یک ریاضیدان انگلیسی بود که در سال 1815 به دنیا آمد. او بیشتر به خاطر کارش بر روی یک کامپیوتر مکانیکی اولیه، ساختهشده توسط چارلز بابیج، معروف به موتور تحلیلی، شناخته شده بود.
اگرچه کامپیوترهایی که امروز میشناسیم در طول زندگی آدا وجود نداشتند اما از او اغلب به عنوان یکی از اولین برنامهنویسان کامپیوتر در جهان یاد میشود. آدا تشخیص داد که ماشینها توانایی انجام کارهای بسیار بیشتر از بازی با اعداد را دارند. او همچنین یکی از اولین الگوریتمهایی که توسط یک ماشین انجام شد را منتشر کرد.
این زن دانا پیشبینی کرد که روزی از ماشینها برای تولید گرافیک، کمک به ساخت اکتشافات علمی و حتی آهنگسازی استفاده خواهد شد. امروزه، او یکی از شناختهشدهترین نامها در تاریخ STEM است و دلیل خوبی هم برای آن وجود دارد.
ماری کوری
برای بسیاری از افراد، ماری کوری یکی از مشهورترین زنان در STEM و یکی از شناختهشدهترین دانشمندان زن در تمام تاریخ است. او اولین زنی بود که برای کارش در شیمی و فیزیک برندهی جایزه نوبل شد و همچنین اولین کسی بود که دو بار (در دو زمینهی علمی مختلف) جایزهی نوبل را کسب کرد.
کوری به هدایت اولین مطالعات جهان در درمان نئوپلاسمها کمک کرده و حتی امکانات لازم برای رادیوگرافی سیار را توسعه داد تا بیمارستانهای صحرایی در طول جنگ جهانی اول بتوانند عکسبرداری با اشعهی ایکس را انجام دهند. کوری به همراه همسرش در اواخر دهه 1800، دو عنصر جدید رادیوم و پولونیوم را کشف کردند.
کوری در طول 56 سال زندگی خود مسئول اختراع بسیاری از نوآوریهایی بود که منجر به توسعهی پزشکی و ارتقای سلامت بشر شد.
باربارا مک کلینتاک
یکی از مهمترین زنان در تاریخ ژنتیک، باربارا مک کلینتاک، سیتوژنتیکدان و دانشمندی بود که در سال 1983 برندهی جایزه نوبل شد. مک کلینتاک تکنیک مهمی را برای به تصویر کشیدن کروموزومهای ذرت ایجاد کرد و حتی از تجزیه و تحلیل میکروسکوپی برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوهی عملکرد ژنتیک استفاده کرد. او مفهوم نوترکیبی ژنتیکی را کشف کرده و چگونگی مبادلهی اطلاعات توسط کروموزومها را به جهانیان آموخت.
مک کلینتاک نقشههای ژنتیکی ایجاد کرد که نقش مناطق مرکزی کروموزومها در حفظ اطلاعات ژنتیکی مهم را نشان میداد. متاسفانه، بسیاری از کارهای باربارا در طول زندگی او نادیده گرفته شده و بیش از حد افراطی یا رادیکال تلقی شد. تا اواخر دههی 1970، زمانی که محققان بیشتر در مورد ارزش درک DNA و مواد ژنتیکی یاد گرفتند، جامعهی علمی شروع به جدی گرفتن یافتههای مک کلینتاک کرد.
روزالین فرانکلین
یکی دیگر از مبتکران دنیای DNA، روزالین فرانکلین، شیمیدان بریتانیایی بود که به کشف ساختار DNA با استفاده از پراش اشعه ایکس کمک کرد. اگرچه پیشگامان مختلف دیگر، از جمله موریس ویلکینز، جیمز واتسون و فرانسیس کریک، جایزهی نوبل را برای برجسته کردن ساختار DNA دریافت کردند، اما بدون روزالین نمیتوانستند کار خود را به پایان برسانند.
اکتشافات فرانکلین پیرامون DNA اکثرا در طول زندگیاش نادیده گرفته میشد، اگرچه او به دلیل کارش در مورد ساختار مولکولی ویروسها و سایر مواد، شناخته شده بود. به این ترتیب، فرانکلین به عنوان یکی از بزرگترین نمادهای زنانه در تاریخ در نظر گرفته شده است و گاهی اوقات از او به عنوان «بانوی تاریک DNA» یاد میشود. فرانکلین در طی سالها، الهامبخش توسعهی آزمایشهای مختلف مبتنی بر DNA و اکتشافات علمی بوده است. با این حال، کار او تنها پس از مرگش مورد تمجید قرار گرفت.
رادیا پرلمن
رادیا پرلمن که گاهی به عنوان «مادر اینترنت» خطاب میشود، یک برنامهنویس کامپیوتر و مهندس شبکه است که مسئول کمک به توسعهی وب، به همان صورتیکه امروز میشناسیم، بوده است. او شاید بیشتر به خاطر اختراع STP یا پروتکل Spanning-Tree مشهور است که برای عملکرد پلهای شبکه، اهمیت بسیاری دارد.
نوآوریهای پرلمن تاثیر زیادی بر نحوهی مدیریت و انتقال دادهها توسط شبکههای دیجیتال داشت. او همچنین کمکهای گستردهای به جنبههای مختلف دیگر استانداردسازی و طراحی شبکه داشته است. پرلمن در حال حاضر بیش از 100 حق ثبت اختراع برای کار خود دارد و جوایز مختلفی را در زمینهی علوم کامپیوتر به دست آورده است. اخیرا، پرلمن پروتکل TRILL را نیز اختراع کرده است تا برخی از مشکلاتی که توسعهدهندگان فناوری درخت پوشا (Spanning Tree) با آن مواجه شدهاند را اصلاح کند.
فلورانس نایتینگل
یکیدیگر از نمادهای معروف در بین زنان در STEM، فلورانس نایتینگل بوده که با نام دیگرش یعنی «بانوی با چراغ» نیز شناخته میشود. او بیشتر به دلیل کمکهای قهرمانانهاش به پرستاری و سلامت در طول جنگ کریمه شناخته شده است. او حتی به خاطر کاهش میزان مرگ و میر افراد در جنگ، از حدود 42 درصد به حدود 2 درصد نیز مورد تحسین قرار گرفته است.
نایتینگل با توسعهی دانشکدهی پرستاری خود که اولین دانشکدهی پرستاری سکولار در جهان بود، پایههای نقشهای پرستاری حرفهای را بنا نهاد. تا به امروز، سوگند نایتینگل، هنوز هم توسط پرستاران جدید ادا میشود. نایتینگل همچنین پیشگام اکتشافات آماری هم بود. او به دلیل استفاده از نمودار ناحیهی قطبی، که هنوز هم به طور مرتب در فضای تجسم دادهها استفاده میشود، مشهور است. علاوه بر این، فلورانس به پیشگامی در استفاده از اینفوگرافی برای ارائهی دادههای آماری نیز کمک کرد.
ریچل کارسون
ریچل کارسون که در سال 1907 متولد شد، نویسنده، عضو حزب محافظهکار و زیستشناس دریایی بود که بیشتر به خاطر پیشبرد جنبش حفاظت از محیط زیست شهرت داشت. او دانشمندی باهوش و نویسندهای خارقالعاده بود که با کتابهای تاثیرگذارش، الهامبخش ابتکارات بیشماری برای حفظ زمین شد.
«بهار خاموش» به طور گسترده، به عنوان یکی از مهمترین کتابهای زیست محیطی قرن بیستم شناخته میشود. این کتاب خطرات، آفتکشهای شیمیایی را به تصویر میکشد که الهامبخش جنبشهایی بود که در نهایت منجر به توسعهی آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) در ایالات متحده شد. راشل پس از مرگش توسط جیمی کارتر مدال آزادی ریاست جمهوری را دریافت کرد و تا به امروز الهامبخش گروههای زیست محیطی و دانشمندان بیشماری میباشد.
دستاوردهای شگفتانگیز زنان در STEM
طبق مطالعات انجام شده در سراسر جهان، فرصتهای جدیدی برای زنان در STEM در حال ظهور هستند. با این حال، هنوز راه زیادی در پیش است تا اطمینان حاصل شود که زنان میتوانند در این زمینههای حیاتی پیشرفت کنند. در مقیاس جهانی، ما باید از زنان حمایت کنیم تا دانش خود را در حیطهی علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات تا حد امکان کشف کنند.
امروزه شما میتوانید با بررسی DNA خود و استفاده از آزمایشهای ژنتیک حنیفا، به شناخت کاملی از استعدادها و ویژگیهای شخصیتی خود دست یابید. این آزمایشها که بینشهای بسیار دقیقی دربارهی ساختار ژنتیکی بدنتان به شما ارائه میدهند، بدون برخی از دستاوردهای زنان شاغل در STEM امکانپذیر نخواهند بود. با این آزمایش DNA، حتی میتوانید دریابید که آیا ممکن است از نظر ژنتیکی در ریاضیات یا سایر زمینههای STEM استعداد ژنتیکی داشته باشید یا نه.