چه افرادی باید آزمایش ژنتیک غربالگری ناقلین را انجام دهند؟

  • منبع: circledna
  • چهارشنبه 04 بهمن 1402
  • 9 دقیقه مطالعه

هدف اولیه‌ی افرادی که آزمایش غربالگری ناقلین را انجام می­‌‎دهند این است که از وجود جهش ژنتیکی مرتبط با برخی از بیماری­‌ها در ساختار DNA خود مطلع شوند. این آزمایش به شما امکان می­‌دهد تا دریابید که آیا در معرض خطر به دنیا آوردن کودکان مبتلا به یک بیماری ژنتیکی هستید یا خیر.

 

غربالگری ناقلین، نوعی آزمایش ژنتیکی است که تعیین می‌کند آیا شما و شریک زندگی‌تان «ناقل» ژنتیکی برخی بیماری‌های ارثی که می‌توانند به فرزند شما منتقل شده و باعث عوارض سلامتی جدی یا بروز علائم شوند هستید یا نه. همه‌ی افرادی که قصد بچه­‌دار شدن دارند می‌­توانند از آزمایش غربالگری ناقلین سود ببرند؛ افرادی که سابقه‌ی خانوادگی قوی بیماری­‌های ارثی خاص را دارند، به طور به خصوصی می­‌توانند از این آزمایش سود ببرند. اگرچه در بیش‌تر موارد، افرادی که سابقه‌ی خانوادگی ندارند نیز به سراغ آزمایش غربالگری ناقلین می­‌روند.

 

ناقلین اغلب نمی‌­دانند که دارای جهش ژنتیکی مرتبط با یک بیماری هستند زیرا معمولا علائمی ندارند یا علائم در آن­‌ها خفیف است. اگر هم شما و هم همسرتان ناقل هستید، هر دوی شما ممکن است جهش ژنتیکی را به فرزند خود منتقل کنید و در اثر این اتفاق، فرزندتان به یک بیماری ژنتیکی مبتلا شود.

 

غربالگری ژنتیکی

 

چرا هر دو والدی که می­‌خواهند صاحب فرزند شوند باید مورد آزمایش قرار بگیرند؟

 

اگر در حال برنامه‌ریزی برای بچه‌­دار شدن هستید و نگرانید که فرزندان‌تان احتمالا به بیماری‌های ژنتیکی شایع مبتلا شوند، غربالگری ناقلین، هم برای شما و هم برای همسرتان، کمک می‌کند تا با درک وضعیت ناقلی ژنتیکی خود، این نگرانی را برطرف کنید. هم شما و هم همسرتان باید غربالگری ناقلین را انجام دهید، زیرا اگر هر دو ناقل یک بیماری ژنتیکی باشید، خطر انتقال آن به فرزند آینده‌ی شما افزایش می‌­یابد.

 

اگر شما و شریک زندگی‌تان قصد گسترش خانواده‌­تان را دارید و قبلا یکی از آزمایش­‌های ژنتیک حنیفا را انجام داده‌­اید و متوجه وجود یک جهش ژنتیکی بیماری‌­زا در ساختار ژنتیکی خود شده­‌اید، باید شریک زندگی خود را هم تشویق کنید تا این آزمایش DNA را انجام دهد. این‌گونه متوجه می­‌شوید که آیا او هم در DNA خود یک جهش ژنتیکی برای همان بیماری را دارد یا نه. اگر هیچ یک از شما از وضعیت ناقلی خود اطلاعی ندارید، هر دوی شما باید آزمایش ژنتیک غربالگری ناقلین را انجام دهید.

 

انجام آزمایش‌های ژنتیکی مانند آزمایش غربالگری ناقلین حنیفا می‌تواند به تعیین وجود جهش‌های ژنتیکی ارثی در شما و همسرتان کمک کند. این جهش­‌ها ممکن است به طور بالقوه به فرزندان آینده‌­تان نیز منتقل شوند. در این آزمایش غربالگری، ژن­‌های مربوط به 95 بیماری ژنتیکی بررسی می‌­شوند. گزارش غربالگری ناقلین حنیفا به شما اطلاع می­‌دهد که آیا حامل جهش هستید یا خیر و آیا بیماری­‌های مرتبط می‌­توانند به فرزندان آینده‌ی شما منتقل شوند؟

 

در واقع در این آزمایش، با توالی­‌یابی DNA، وجود جهش‌­های احتمالی بیماری‌­زا در ساختار ژنتیکی شما بررسی می­‌شود. به عنوان مثال، جهش‌­های ژنتیکی شناخته شده و همچنین نادر در ژن­‌های مرتبط با بیماری­‌ها از جمله مواردی هستند که مورد تجزیه و تحلیل قرار می­‌گیرند. این آزمایش DNA، به سادگی و تنها با یک سواب گونه قابل انجام است و دارای دقت تحلیلی 99.9٪ می­‌باشد. برای توالی­‌یابی DNA از پیشرفته­‌ترین فناوری توالی‌یابی NGS استفاده می‌­شود. جهش‌­های بیماری‌زای شناسایی شده توسط حنیفا، با پیروی از استانداردها و دستورالعمل­‌های تفسیر جهش از کالج آمریکایی ژنتیک پزشکی و ژنومیک (ACMG) طبقه‌بندی می‌­شوند، بنابراین اطلاعات ژنتیکی ارائه شده توسط این آزمایش مطابق با بالاترین استانداردهای کنترل کیفیت آزمایشگاهی می‌اشند.

 

اگر متوجه شدید که هم شما و هم همسرتان ناقل ژن‌­های جهش‌یافته یکسانی برای بیماری­‌های ناتوان­‌کننده و کشنده هستید، می‌­توانید با یک مشاور ژنتیک صحبت کرده و گزینه­‌های تشخیصی مانند انجام آزمایشات در دوران بارداری را بررسی کنید. همچنین می‌توانید با استفاده از فناوری کمک باروری مانند IVF، خطر ابتلا به بیماری را در فرزندتان از بین ببرید. با استفاده از این روش، جنین‌ها با آزمایش‌های ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی که PGT نامیده می‌شود، از نظر وجود بیماری‌های ژنتیکی خاص غربال می­‌شوند.

 

اگر در خانواده‌ی شما بیماری‌­های جدی وجود دارد، آزمایش ژنتیک غربالگری ناقلین را انجام دهید.

 

وقتی می‌­دانید که بیماری خاصی، مانند بیماری گلبول قرمز داسی شکل که یک بیماری ارثی شایع است که به دلیل جهش ژنی در ژن HBB ایجاد می‌­شود، در خانواده‌ی شما وجود دارد، کاملا حق دارید که نگران فرزندان آینده‌ی خود باشید. از این گذشته، اگر این بیماری به فرزند شما منتقل شود، بر کیفیت زندگی او تاثیر می‌گذارد، همچنین پویایی خانواده‌ و شاید حتی سلامت مالی و عاطفی شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد، زیرا درمان بیماری‌ها از نظر جسمی، عاطفی و مالی خسته‌کننده هستند.

 

تشخیص اینکه شما ناقل یک بیماری ژنتیکی هستید می‌تواند کمی ترسناک به نظر برسد، اما داشتن اطلاعات دقیق بر اساس ژن‌هایتان به شما این قدرت را می‌دهد تا انتخاب‌های درستی برای خانواده‌ی خود در آینده داشته باشید. انجام آزمایش ژنتیکی تنها راه برای تایید ناقل بودن شماست زیرا ژن­‌ها با چشم غیرمسلح دیده نمی­‌شوند.

 

اگر راهی برای فهمیدن ناقل بودن خود ندارید، آزمایش ژنتیک غربالگری ناقلین را انجام دهید.

 

ناقلین ژنتیکی یک بیماری می‌­توانند به آن بیماری مبتلا نباشد. در واقع، این افراد ممکن است حامل جهش‌­های بیماری­‌زای بدون علامت باشند. این بدان معناست که آن­‌ها نمی­‌دانند جهش ژنی در DNAشان وجود دارد مگر اینکه با آزمایش غربالگری ناقلین از وجود این جهش‌ها مطلع شوند.

 

در حالی که ناقل بودن شما، بیمار شدن فرزندانتان را تضمین نمی­‌کند، اما به طور قابل توجهی، شانس ابتلا را افزایش می‌­دهد. ناقل بودن می‌تواند فرد را در معرض خطر بروز علائم بیماری‌­های خاصی مانند هموکروماتوز ارثی نیز قرار داده و یا اینکه ممکن است خطر انتقال بیماری ژنتیکی به فرزند شما را افزایش دهد. بسیار مهم است که از طریق آزمایش غربالگری ناقلین متوجه شوید که آیا ناقل ژنتیکی چنین بیماری­‌هایی هستید یا خیر.

 

هانتینگتون یکی از معدود بیماری‌­هایی است که تنها با وجود جهش ژنی در DNA یکی از والدین، به فرزند نیز قابل انتقال است. با این حال، در بیش‌تر بیماری­‌ها، فرزند باید یک ژن تغییریافته را از هر یک از والدین خود به ارث ببرد تا به بیماری مبتلا شود؛ این بدان معناست که هر دوی والدین ناقل هستند.

 

بیماری­‌های ارثی رایج که از والدین به فرزندان منتقل می­‌شوند عبارتند از:

 

  • فیبروز سیستیک

 

  • بیماری گلبول قرمز داسی‌شکل

 

  • بیماری تای­‌ساکس

 

  • تالاسمی

 

  • کم‌­شنوایی و ناشنوایی غیرسندرومی

 

موارد بالا تنها چند مثال از بیماری­‌های ارثی می‌­باشند.

 

غربالگری ناقلین ژنتیکی یکی از مسئولانه‌ترین گام‌هایی است که می‌توانید در مرحله‌ی تنظیم خانواده انجام دهید و سلامت فرزندان آینده‌ی خود را در اولویت قرار دهید.

پست های مرتبط