ژنتیک در مقابل سبک زندگی: چگونه به سالم‌­ترین ورژن خود دست یابید؟

  • منبع: circledna
  • چهارشنبه 29 فروردین 1403
  • 6 دقیقه مطالعه

اهداف سلامتی ما می‌­توانند به طرز بلندپروازانه­‌ای در ذهن ما ساده به نظر برسند. هدف ما هر چیزی که باشد، حقیقت این است که عواملی که به سالم ماندن کمک می­‌کنند پیچیده و چندوجهی هستند. این امر به ویژه زمانی صادق است که به نقشی که سبک زندگی، ژنتیک و تعامل آن­‌ها در سلامت و تندرستی شما ایفا می‌کنند، توجه کنید. این امر ممکن است طاقت فرسا به‌نظر برسد، اما لازم نیست این‌طور باشد.

 

بحث در مورد این‌که در زمینه‌ی سالم بودن ژنتیک مهم­‌تر است یا محیط، همواره وجود داشته است، اما باید بدانید که می‌توانید از هر دوی آن­‌ها استفاده کنید تا بهترین و سالم‌ترین ورژن خود باشید. این مساله را می­‌توان به شکل زیر تفکیک کرد:

 

نقش ژنتیک در سلامت

 

علم ژنتیک به سرعت در حال پیشرفت است و فناوری‌های علمی-تخیلی مانند شبیه‌سازی و «نوزادان طراحی­‌شده» دور از ذهن به نظر نمی­‌رسند. با این حال، در واقعیت‌های روزمره، نمی‌توانیم درباره‌ی ژن‌هایی که با آن‌ها متولد شده‌ایم، کار زیادی انجام دهیم. این بدان معناست که باید با این واقعیت کنار بیایید که برخی از بیماری­‌ها مانند فیبروز کیستیک، بسیاری از انواع سرطان­‌ها، یا کم‌­خونی داسی­شکل، در ژن‌­های شما نوشته شده است. این ژن­‌ها از والدین به شما به ارث رسیده است. این نوع بیماری‌­ها تا حد زیادی توسط عوامل ژنتیکی تعیین شده و خارج از کنترل شما هستند. اما اگر چنین بیماری­‌هایی در DNA شما نوشته شده است، آیا انتخاب‌های شما در زمینه‌ی سلامتی و تندرستی واقعا باعث تغییر این طرح بزرگ می‌­شود؟

 

ژنتیک و سلامت

 

انتخاب سبک زندگی و عوامل محیطی

 

در حالی که ژنتیک زمینه‌ی سلامتی ما را می‌سازد اما انتخاب‌های سبک زندگی و عوامل محیطی نیز می‌توانند عمیقا بر آن تاثیر بگذارند. برخی از این انتخاب­‌ها توسط همه‌ی افراد پذیرفته شده‌­اند؛ مثلا، شستن دستان قبل از غذا خوردن، خواب کافی و خوردن سبزیجات از جمله درس‌­هایی است که هر والدینی به فرزندان خود می‌­دهند.

 

انتخاب‌­های سبک زندگی ما، از جمله رژیم غذایی، ورزش، و عاداتی مانند سیگار کشیدن یا مصرف بیش از حد الکل، می­‌توانند تاثیر عمیقی بر سلامت ما داشته باشد. یک رژیم غذایی سالم و متعادل سرشار از میوه­‌ها، سبزیجات و غلات کامل، همراه با فعالیت بدنی منظم، می‌­تواند خطر ابتلا به بیماری‌­های مزمن مانند بیماری قلبی، دیابت و چاقی را کاهش دهد. از سوی دیگر، سبک زندگی ناسالم که با تغذیه‌ی نامناسب و کم‌­تحرکی مشخص می­‌شود، می­‌تواند احتمال ابتلا به این شرایط را افزایش دهد.

 

این مساله را از این زاویه ببینید که مثلا ممکن است شما دارای ژن­‌هایی باشید که شما را در وضعیت بهتری از نظر سلامت قلب و عروق قرار دهند ولی این مزیت را با سیگار کشیدن از بین ببرید! از طرفی، ممکن است به طور ژنتیکی در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا قرار بگیرید، اما با توجه به این دانش، سبک زندگی سالمی را انتخاب کنید، که منجر به بهبود رفاه و کیفیت زندگی شما، بدون توجه به ژن‌­ها، خواهد شد.

 

در واقع، سازمان بهداشت جهانی دریافته است که تقریبا 30-50٪ از همه‌ی موارد سرطان با اقدامات پیشگیرانه قابل پیشگیری خواهند بود. حال ممکن است این سوال پیش آید که چگونه می­‌توانیم در این زمینه فعال باشیم؟

 

ژنتیک و سلامت

 

تعامل ژن-محیط

 

رابطه‌ی بین ژنتیک و سبک زندگی یک دوگانگی ساده نیست بلکه یک تعامل پیچیده است. ژن‌ها می‌توانند بر نحوه‌ی واکنش افراد به برخی عوامل سبک زندگی و مواجهه‌های محیطی تاثیر بگذارند، در حالی که انتخاب‌های سبک زندگی می‌توانند بر بیان ژن‌­ها اثر داشته باشند. این تعامل بین ژن‌­ها و محیط به تغییرات فردی در نتایج سلامت کمک می­‌کنند.

 

همه‌ی ما مجموعه‌ای از ژن‌­های مشترک داریم اما هر یک از ما در نوع خود بی‌نظیر هستیم. با این وجود، رویکرد ما به سلامت و تندرستی باید یکسان باشد. اقدام در این زمینه به این معنی است که درک کنید که در مسیر سلامت شخصی خود حرفی برای گفتن دارید. یادگیری در مورد ساختار ژنتیکی خود و این‌که چگونه بر سلامت شما تاثیر می­‌گذارد، باعث می­‌شود که انتخاب­‌های روزمره‌ی خود را با اعتماد به نفس و آرامش خاطر بیش‌تری انجام دهید.

 

اگر به دنبال رمزگشایی DNA خود هستید، می­‌توانید تنها با یک نمونه‌­گیری با سواب ساده، حتی در خانه، یکی از آزمایش‌­های ژنتیکی حنیفا را انجام دهید. تناسب اندام، واکنش­‌های رژیم غذایی منحصر به فرد بدن شما، کشف استعدادها و خطرات بیماری­‌هایی مانند سرطان، از جمله مواردی هستند که می­‌توانید با استفاده از این آزمایش‌­ها بررسی کنید.

 

به یاد داشته باشید، ژنتیک ممکن است زمینه را برای ابتلا به برخی از بیماری‌­ها فراهم کند، اما در نهایت انتخاب‌های سبک زندگی‌تان این قدرت را خواهد داشت که سلامت آینده‌ی شما را شکل دهد.

پست های مرتبط