جهش ژنتیکی و ابتلا به سرطان!

ابتلا به سرطان معمولا با جهش‌های ژنتیکی همراه است. یعنی جهش‌ در برخی ژن‌ها، احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهد. آزمایش ژنتیک می‌تواند به شما کمک کند تا دریابید که آیا جهش‌های ژنتیکی مستعدکننده سرطان را دارید یا خیر. اگر آزمایش ژنتیک سلامت پیشرفته حنیفا نشان داد که جهش‌های ژنتیکی سرطان‌زا دارید، لزوما به این معنی نیست که به سرطان مبتلا خواهید شد، اما اطلاعات حاصل از آزمایش ژنتیک به شما کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. اگرچه وجود جهش‌های ژنتیکی همیشه به معنای ابتلا به سرطان نیست، اما برخی جهش‌های خاص، خطر ابتلا به سرطان را در مقایسه با افرادی که جهش ژنتیکی سرطان‌زا ندارند، افزایش می‌دهند.

چگونه جهش ژنتیکی منجر به سرطان می‌شود؟

برای درک کامل مکانیسم وقوع جهش‌های ژنتیکی مستعدکننده سرطان، لازم است برخی مفاهیم اساسی ژنتیک را بشناسیم. ژن‌ها با ساختن پروتئین‌هایی که وظایف مختلفی را انجام می‌دهند، نحوه عملکرد سلول‌ها را کنترل می‌کنند. هر ژن حاوی کدهای DNA است که دستورالعمل‌ ساخت یک پروتئین خاص را در خود دارد و به پروتئین مذکور اجازه می دهد تا عملکرد صحیح سلولی را انجام دهد.

با این حال، زمانی که یک جهش در کد DNA وجود داشته باشد، تولید پروتئین طبیعی متوقف شده، یا پروتئین غیرطبیعی تولید می‌شود. یک توالی DNA طبیعی می‌تواند دارای جهش به شکل‌های مختلف باشد. این جهش‌ها یا باعث از دست رفتن عملکرد سلول شده یا تکثیر سلولی را به‌طور غیرقابل کنترلی افزایش می‌دهند.

جهش ژنتیکی همیشه باعث سرطان نمی‌شود

جهش‌های DNA بیشتر از آنچه که فکرش را بکنید رخ می‌دهند. یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که جهش‌ها باعث تکامل می‌شوند و مطالعه دیگری تایید کرد که نرخ جهش دائما در حال تغییر است و جهش‌های ژنتیکی تا حدی به دلیل محرک‌های محیطی اتفاق می‌افتند. بسته به اینکه جهش در کجای DNA رخ می‌دهد، می‌تواند مفید، خنثی یا مضر باشد.

تاثیر یک جهش ژنتیکی خاص در افراد متفاوت است

تاثیر جهش ژنتیکی به نحوه واکنش بدن فرد به آن جهش بستگی دارد و بدن معمولا جهش را اصلاح می‌کند. تنها یک جهش ژنتیکی منجر به بروز سرطان نمی‌شود و اغلب وقوع جهش‌های متعدد در یک بازه زمانی، باعث ابتلا به سرطان خواهد شد. به همین دلیل است که میزان سرطان در افراد مسن بالاتر است، زیرا فرصت‌های بیشتری برای ایجاد و تکثیر جهش‌های ژنتیکی در طول زمان وجود داشته است.

برخی از این تغییرات در توالی DNA، هیچ مشکلی را برای سلامتی‌تان به وجود نمی‌آورد که به آن‌ها جهش‌های خاموش گفته می‌شود و بدون تظاهرات هستند. با این حال، برخی جهش‌های ژنتیکی می‌توانند باعث ایجاد شرایطی شوند که بر سلامت شما تاثیر منفی می‌گذارد، مانند سرطان.

استعداد ارثی ابتلا به سرطان

به گفته مؤسسه ملی سرطان (National Cancer Institute) تنها 5 تا 10 درصد از موارد سرطان، ارثی (جهش ژنتیکی ارثی) هستند. پس اگر با یک جهش ژنتیکی ارثی یا ژن معیوب به دنیا آمده‌اید، تنها 5 تا 10 درصد احتمال دارد که در طول زندگی خود به سرطان مبتلا شوید. با این حال، بسته به ژن‌های جهش یافته، خطر ابتلا به نوع خاصی از سرطان در شما بیشتر خواهد بود. با وجود جهش‌های ژنتیکی ارثی، ممکن است هرگز به سرطان مبتلا نشوید، اما شما ناقل این بیماری هستید و به طور بالقوه می‌توانید آن را به فرزندان خود منتقل کنید.

علاوه بر این، افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دارند، معمولا در سنین پایین‌تر به سرطان مبتلا می‌شوند. متخصصان از این موضوع به عنوان داشتن استعداد ژنتیکی بالا برای ابتلا به سرطان یاد می‌کنند. آزمایش ژنتیک سلامت پیشرفته حنیفا می‌تواند خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی-عروقی و عصبی و ماهیچه‌ای را شناسایی کرده و به کنترل بیماری کمک کند. برای مثال، افرادی که مستعد ابتلا به سرطان کولورکتال هستند، می‌توانند کولونوسکوپی‌های بیشتری را در سنین پایین‌تر انجام دهند و پولیپ‌های سرطان‌زا را قبل از تبدیل شدن به تومورهای سرطانی از بین ببرند.

اگر ناقل جهش ژنتیکی هستید چه باید بکنید؟

اگر سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دارید، صحبت با یک مشاور ژنتیک یا پزشک متخصص ژنتیک بسیار کمک‌کننده خواهد بود. اگر آزمایش ژنتیک تایید کرد که ناقل جهش‌های ژنتیکی مولد سرطان هستید، داشتن این اطلاعات تا حد زیادی برای جلوگیری از شروع بدخیمی مهم است. مثلا قبل از هر چیز، باید اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض عوامل جهش‌زا را انجام دهید. اگرچه برخی از محرک‌های محیطی خارج از کنترل شما هستند، اما آنچه می‌خورید و می‌نوشید، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سبک‌زندگی مانند محافظت در برابر آفتاب و استفاده از محصولات دارای SPF، می‌تواند تاثیرات منفی جهش‌های ژنتیکی را بر سلامت شما محدود کند.