آزمایش ژنتیک تبارشناسی تا چند نسل قبل را شناسایی می‌کند؟

طی سال‌­های اخیر، محبوبیت آزمایش ژنتیک تبارشناسی به شدت افزایش یافته است و میلیون‌­ها نفر در مورد میراث ژنتیکی و اصل‌ونسب خود کنجکاو شده‌­اند.

با این حال، ممکن است از خود بپرسید که این آزمایشات تا چه حد می­‌توانند سابقه خانوادگی را ردیابی کنند؟

با اینکه نمی­‌توان پاسخ دقیقی به این سوال داد اما به طور قطع با انجام آزمایش تبارشناسی، بینشی به قدمت چندین نسل خود را به دست خواهید آورد.

در این مقاله سوالات زیر را در خصوص آزمایش‌های ژنتیک تبارشناسی پاسخ خواهیم داد:

• چه چیزهایی را می‌توانند به شما بگویند؟
• چه چیزهایی را نمی‌تواند مشخص کنند؟
• چه اطلاعاتی در خصوص تاریخچه خانواده‌تان را در اختیارتان قرار می‌دهند؟
•  

مقدمه­‌ای بر آزمایش ژنتیک تبارشناسی

با اینکه که ژن‌ها تنها 3 درصد از DNA شما را تشکیل داده‌­اند، اما حاوی دنیایی از اطلاعات در مورد شما و اقوام و اجدادتان هستند.

با توجه به الگوی وراثت، ممکن است شما و خواهر و برادرتان ژن‌های متفاوتی را از والدین خود به ارث ببرید که نتیجه‌ای کمی متفاوت برای شما و آن‌ها ایجاد می‌کند.

تاکنون بیش از 26 میلیون نفر اطلاعات DNA خود را به چهار پایگاه داده تجاری پیشرو در زمینه تبارشناسی اضافه کرده­‌اند؛ بنابراین طبیعی است که سوالات زیادی در مورد این آزمایش­‌ها وجود داشته باشد.

آزمایش­‌های ژنتیکی تبارشناسی چگونه کار می­‌کنند؟

آزمایش‌ ژنتیک اجدادی یا آزمایش تبارشناسی راهی است تا افراد اطلاعات بیشتری در مورد اجداد خود به دست بیاورند. اطلاعات حاصل از این آزمایش‌­ها گاهی از آنچه که بستگانتان به شما گفته‌اند، فراتر می‌رود.

بررسی تغییرات DNA یک فرد می­‌تواند سرنخ­‌هایی درباره اینکه اجداد او چه کسانی بوده‌­اند ارائه دهد. الگوها و تغییرات ژنتیکی افرادی که پیشینه‌­های خاصی دارند، با یکدیگر مشترک است. هر چه دو فرد به هم نزدیک­تر باشند، الگوها و تغییرات ژنتیکی بیشتری را با یکدیگر به اشتراک می­‌گذارند.

انواع آزمایش ژنتیک تبارشناسی

سه نوع اصلی آزمایش تبارشناسی وجود دارد:

• تست‌های DNA اتوزومی (تست SNP): این آزمایش‌ها تغییرات ساختارهای ژنی (که پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی یا SNP نامیده می‌شوند) را در ژنوم فرد ارزیابی می‌کنند.
• تست­‌های Y-DNA (خط اجدادی را از سمت پدر دنبال می­‌کند): این آزمایش‌ها اصل‌ونسب را از سمت اجداد مذکر بررسی می‌کنند.
• تست‌­های mtDNA (خط اجدادی را از سمت مادر دنبال می­‌کند): این آزمایش، تغییرات ژنتیکی در DNA میتوکندری را شناسایی می‌کند.
•  

آزمایش­‌های ژنتیک تبارشناسی، تا چند نسل به عقب بر می­‌گردند؟

اینکه آزمایش‌های ژنتیک تبارشناسی تا چند نسل قبل شما را شناسایی می­‌کنند بستگی به نوع DNA مورد آزمایش، نوع آزمایش مورد استفاده و حساسیت آزمایش دارد. بیشتر افراد می­‌توانند در مورد اجداد مادری و پدری خود از شش تا ده نسل گذشته اطلاعاتی بدست آورند.

کدام یک از انواع آزمایش‌­های ژنتیک تبارشناسی نسل‌­های دورتر را شناسایی می­‌کنند؟

آزمایش میتوکندری یا mtDNA قادر است که دورترین اجداد شما را شناسایی کند. mtDNA یا DNA میتوکندریایی، با سرعت کمتری نسبت به Y-DNA جهش می‌یابد (تغییر می‌کند) و به همین دلیل می‌­تواند نسل‌های بیشتری را شناسایی کند.

آزمایش mtDNA تا چند نسل را ردیابی می­‌کند؟

آزمایش mtDNA می­‌تواند به شما کمک کند تا در مورد اصل‌ونسب مادری خود تا 100000 سال پیش، اطلاعات کسب کنید. برخی از انواع mtDNA قادرند  اجداد مادری را تا 52 نسل یا 1300 سال قبل ردیابی کند.

اگرچه آزمایش mtDNA، تاریخچه خانوادگی را تا زمان بیشتری بدست می‌آورد اما با استفاده از این روش تنها می‌توانیم حدود 1 درصد از اجداد خود را بیابیم.

آزمایش DNA اتوزومی تا چند نسل را ردیابی می­‌کند؟

شرکت­‌های خارجی مانند AncestryDNA، 23andME، Living DNA و Family Tree DNA و شرکت ایرانی Hanifa Genetics آزمایش DNA اتوزومال را ارائه می‌­دهند.

این نوع آزمایش اطلاعاتی در مورد طیف وسیعی از اجداد را تا 5 تا 6 نسل قبل ارائه می­‌دهد. آزمایش DNA اتوزومی اجداد نزدیک شما کمک را ردیابی می­‌کند و تنوع بیشتری از قومیت و ملیت را شامل می‌شود.

داده­‌های خام آزمایش DNA تبارشناسی خود را کاوش کنید

در صورتی که آزمایش ژنتیک تبارشناسی خود را در شرکت‌های خارجی یا داخلی معتبر انجام دهید، شرکت، داده‌های خام نتایج آزمایش را در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید این داده‌ها را بر روی وبسایت سایر شرکت‌ها بارگذاری کرده و نتایج متنوعی به دست بیاورید.

البته به این نکته توجه داشته باشید: اینکه داده‌های شما در ابتدا با داده‌های چه افرادی مقایسه می‌شود نقش مهمی در تعیین تبار شما دارد. مرکز خدمات تخصصی ژنتیک حنیفا مجموعه ژنی کاملی از جمعیت ایرانی را جمع‌آوری کرده و داده‌های شما را با این مجموعه مقایسه می‌کند. بدون شک نتایج حاصل از این مقایسه اطلاعات دقیق‌تری را در خصوص پیششینیان شما ارائه می‌دهد.

اینجا نحوه استفاده از داده­‌های خام آزمایش DNA، در 3 مرحله ساده آورده شده است:

1. آزمایش‌های ژنتیک مورد نظرتان را در مرکز خدمات تخصصی ژنتیک حنیفا انجام دهید

2. فایل داده خام خود را از حنیفا دریافت کنید.

3. داده‌­های خام خود را روی سایت سایر شرکت‌ها آپلود کنید و نتایج خود را دریافت کنید!

خلاصه

• ژن­‌ها فقط 3 درصد از DNA شما را تشکیل می‌­دهند، اما حاوی دنیایی از اطلاعات در مورد شما، خانواده و اجدادتان هستند.

• آزمایش‌های ژنتیکی به افراد کمک می‌کنند تا در مورد اجداد خود اطلاعات بیشتری کسب کنند و گاهی فراتر از آنچه که بستگان به آن‌­ها گفته‌اند را نیز کشف کنند.

• سه نوع آزمایش تبارشناسی ژنتیکی وجود دارد: اتوزومی، Y-DNA و mtDNA.

• بسته به نوع DNA مورد آزمایش، آزمایش‌های تبارشناسی مانند آزمایش mtDNA می‌توانند اطلاعاتی در مورد حدود ۵۲ نسل قبل بدست آورند.

• تبارشناسی
• پیشینه_خانوادگی