بیش از 30000 سال است که موسیقی به جزء مهمی از زندگی بشر تبدیل شده است. در خصوص رابطه موسیقی و سلامت روان بسیار صحبت شده است، زیرا موسیقی میتواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت روان داشته باشد. در نواختن و گوشدادن به صداهای ملودیک، از اولین فلوتهای استخوانی گرفته تا صدای سازهای مدرن، مزایای زیادی وجود دارد و این مزایا همچنان در حال افزایش هستند.
گوشدادن به موسیقی نه تنها میتواند حافظه و خلقوخوی شما را بهبود بخشد و به جلوگیری از افسردگی کمک کند، بلکه استرس را نیز کاهش داده و خواب و تمرکز ذهنی را تسهیل میکند. بیایید نگاهی دقیقتر به نحوه تاثیر موسیقی بر مغز و تاثیر آن بر سلامت روان داشته باشیم.
موسیقی چگونه بر مغز تاثیر میگذارد؟
هنگامی که به موسیقی گوش میدهید، امواج صوتی تولیدشده از سازها وارد گوش شما شده و باعث میشوند که پرده گوش و استخوانهای کوچک گوش میانی به ارتعاش درآیند. سپس این ارتعاشات به گوش داخلی منتقل شده و از آنجا به عنوان سیگنالهای الکتریکی، از طریق نورونها به مغز منتقل میشوند.
متخصصان مغز و اعصاب متوجه شدهاند که چندین بخش از مغز مسئول پردازش موسیقی هستند و لذت و رضایتی که هنگام گوشدادن به آهنگهای مورد علاقه خود تجربه میکنید را ایجاد میکنند. علاوه بر این تحقیقات نشان داده است که گوشدادن به موسیقی، تمرینی عالی برای نواحی بزرگی از مغز است.
ریتم موسیقی و مغز
در سمت راست مغز شما دو ناحیه به نامهای بلت و پارابلت وجود دارد که ریتم آهنگ را تشخیص میدهند. اگر پای خود را هماهنگ با موزیک تکان دهید، قشر حرکتی مغز و مخچه نیز در این کار به شما میپیوندند. قشر حرکتی کمک میکند که با زمانبندی آهنگ هماهنگ شوید و مخچه به شما کمک میکند تا آهنگ را به خاطر بسپارید.
تشخیص تن صدا
به لطف قشر شنوایی، میتوانید زیر و بم و لحن را تشخیص داده و درک کنید. همین ناحیه از مغز، هارمونیها و ملودیها را نیز تشخیص میدهد.
انتظارات موسیقیایی
وقتی به یک قطعه موسیقی گوش میدهید، مغز شما ریتم ضرب و وضوح ملودی و هارمونی را پیشبینی میکند. این امر به شما امکان میدهد تا با آهنگ ضرب بگیرید و به حس ملودی و هارمونی پی ببرید. با این حال، حتی اگر یک قطعه موسیقی غیرمنتظره شود و شما را شگفتزده کند، همچنان میتوانید از آن لذت ببرید. تمام این فعالیتها در قشر جلویی مغزتان اتفاق میافتد.
احساسات ناشی از موسیقی
هرکس در دورهای از زندگی خود به یک قطعه موسیقی گوش داده که احساسات شدیدی، اعم از غم یا شادی را در او برانگیخته کرده است. سه مکان اصلی در مغز این پاسخها را فعال میکنند: آمیگدال، جایی که واکنش عاطفی در آن تحریک میشود، آکومبنس که نقش مهمی در پاداش و انگیزه دارد و در نهایت مخچه که به شما کمک میکند تا احساس خود نسبت به آهنگ را به خاطر بسپارید.
همان طور که میبینید، گوشدادن به موسیقی به فعالیت مغزی زیادی نیاز دارد و بنابراین میتواند بسیار مفید باشد، زیرا علاوه بر اینکه به مغزتان تمرین بدنی خوبی میدهد، نواختن آهنگهای مورد علاقه یا حتی جدید نیز میتواند تاثیرات مثبتی بر سلامت روان شما داشته باشد.
موسیقی و سلامت روان: چگونه موسیقی بر سلامت روان شما تاثیر میگذارد
در بسیاری از فرهنگها، قدرت شفابخش موسیقی برای قرنها مورد احترام بوده است. کشف مزایای روانشناختی بسیاری که گوشدادن به موسیقی میتواند به همراه داشته باشد، هنوز هم ادامه دارد. برخی از این مزایا در ادامه آورده شدهاند:
بهبود خلقوخو
موسیقی به روشهای موثری خلقوخوی شما را تحت تاثیر قرار میدهد. به عنوان مثال، گوشدادن به موسیقی شاد میتواند در عرض تنها دو هفته منجر به بهبود کلی خلقوخویتان شود. چیزی که ممکن است شما را شگفتزده کند این است که حتی گوشدادن به موسیقی غمگین نیز مفید است، به خصوص اگر در دورهای از مشکلات شخصی، مانند سوگواری یا فروپاشی یک رابطه باشید.
کاهش احساس افسردگی
از آنجایی که موسیقی در تقویت خلقوخوی شما بسیار موثر است، میتوان از آن برای درمان افسردگی نیز استفاده کرد. موسیقی درمانی، در کنار داروهای تجویز شده، میتواند علائم افسردگی را کاهش دهد (اثر آن بیشتر از اثر دارو به تنهایی است). حتی در زمانی که احساس ناراحتی میکنید گوشدادن به موسیقی غمگین میتواند باعث احساس آرامش شود.
کاهش استرس و اضطراب
در حالی که موسیقی شاد میتواند انرژی و خلقوخوی شما را بهبود بخشد، موسیقی با سرعت پایینتر به شما کمک میکند تا آرامش داشته باشید. موسیقی تاثیر مستقیمی بر تولید هورمونهای استرس همچون آدرنالین دارد. همچنین موسیقی آرامشبخش قادر است که به کاهش ضربان قلب و فشارخون کمک کرده و در نتیجه استرس و اضطراب را کاهش دهد.
مدیریت درد
موسیقی و موسیقی درمانی، علاوه بر کاهش استرس، برای کمک به مدیریت درد نیز استفاده میشوند. به عنوان مثال، گوشدادن به موسیقی قبل از جراحی به شما کمک میکند که بعد از عمل درد کمتری احساس کنید. موسیقی درمانی در مدیریت درد مزمن نیز موفق عمل کرده است؛ موسیقی تاثیر خود را با با افزایش تنفس آهسته و ریتمیک، ریلکس شدن، کاهش اضطراب، کاهش درک درد و بهبود خلقوخو اعمال میکند.
موسیقی و فعالیت مفید
موسیقی همچنین میتواند خلاقیت و تمرکز شما را افزایش داده و به شما کمک کند تا بهرهوری بیشتری داشته باشید. مطالعات متعدد نشان دادهاند که انواع مختلف موسیقی میتوانند باعث تمرکز بیشتر در حین انجام کار شوند. برخی دیگر از انواع موسیقی نیز میتوانند به یادگیری یا الهامبخشی کمک کنند. در اینجا چند نمونه از این نوع موسیقیها آورده شده است:
موسیقی کلاسیک برای تمرکز بهتر
شاید تا به حال نام «اثر موتزارت» را نشنیده باشید. نظریه اثر موتزارت میگوید: وقتی به موسیقی کلاسیک گوش میدهید، فعالیت مغز شما افزایش یافته و میتواند منجر به تمرکز بهتر و بهبود مهارتهای تحلیلی شود. بدون متن بودن موسیقی کلاسیک به شما کمک میکند هنگام کار یا مطالعه تمرکز کنید؛ زیرا مانع از حواسپرتی میشود.
موسیقی باینورال
این نوع موسیقی در واقع یک توهم شنوایی است که با شنیدن همزمانِ دو صدای مختلف در هر گوش، که هر یک فرکانس متفاوتی دارند، ایجاد میشود. این امر باعث میشود که مغز شما صدای سومی ایجاد کند که فرکانس آن برابر با تفاوت بین دو صدایی است که میشنوید؛ به عنوان مثال، اگر صدای 405 هرتز را در گوش راست و 415 هرتز را در گوش چپ خود بشنوید، یک صدای باینورال با فرکانس 10 هرتز خواهید شنید. اعتقاد بر این است که موسیقیهای باینورال فواید زیادی برای سلامتی از جمله کاهش استرس، بهبود خواب، افزایش تمرکز و بهبود حل مسئله دارند.
موسیقی بازی ویدیویی
ممکن است این مورد برای شما عجیب باشد، اما اگر بیشتر به آن فکر کنید، کاملا منطقی به نظر میرسد. این نوع موسیقی به طور خاص برای این ساخته شده است تا به شما کمک کند روی بازی تمرکز کنید. گوشدادن به موسیقی متن بازیهای ویدیویی نشاط آور، میتواند شما را بر روی کاری که انجام میدهید متمرکز کند. بنابراین حتی اگر یک گیمر نیستید، پخش موسیقی متن بازی در حین کار میتواند بهرهوری شما را افزایش دهد.
صداهای طبیعت
اگرچه از نظر فنی صداهای طبیعت موسیقی محسوب نمیشوند اما صداهایی مانند اقیانوس، طوفان باران و صدای نهنگها، تاثیرات مثبتی بر سلامت روان دارند. اگر استرس یا اضطراب دارید، صداهای طبیعی میتوانند برایتان بسیار آرامبخش باشند. همچنین به درمان بیخوابی هم کمک میکنند. آرامشبخش بودن این صداها همچنین به شما کمک میکند که هنگام کار یا مطالعه تمرکز بیشتری داشته باشید.
قدرت شفابخش موسیقی
هر روزه فواید بیشتری از تاثیر موسیقی در سلامت روان و جسم آشکار میشود. افزایش این آگاهی به استفاده از موسیقی در روشهای درمانی مختلف کمک میکند. فراموش نکنید که موسیقی میتواند به شما کمک کند تا احساس شادی بیشتر و استرس کمتری داشته باشید و همچنین قادر است تمرکزتان را افزایش دهد. بنابراین، دفعه بعد که احساس ناراحتی میکنید یا تمرکز کردن برایتان دشوار است، یک پلیلیست مناسب پخش کنید. موسیقی، بیش از آنچه که تصور میکنید به شما کمک خواهد کرد.
میتوانید برای زمانی که نیاز به بهبود خلقوخو دارید، زمانهایی که نیاز به تمرکز دارید یا برای داشتن خواب بهتر، پلیلیست اختصاصی خود را آماده کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استرس ژنتیکی و تمایلات خواب، سلامت روان، استعداد موسیقی و غیره، آزمایشهای ژنتیکی حنیفا را انجام دهید تا یک گزارش جامع درباره خصوصیات و همچنین وضعیت سلامتی خود دریافت کنید.