مواد شیمیایی مغز و افسردگی
افسردگی یکی از شایعترین اختلالات روانی در سراسر جهان است. به گفتهی کارشناسان، یک نفر از هر پنج نفر در سراسر جهان، حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار اختلال افسردگی ماژور میشود. در سال 2020، 14.8 میلیون بزرگسال آمریکایی حداقل یک اختلال افسردگی ماژور داشتهاند که منجر به ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمرهی آنها شده است.
مغز برای ارسال و دریافت اطلاعات، از مواد شیمیایی مختلفی استفاده میکند. این پیامرسانهای شیمیایی، انتقالدهندههای عصبی نامیده میشوند. عدم تعادل در سطح مواد شیمیایی مغز میتواند منجر به مشکلات مرتبط با سلامت روان متعددی از جمله افسردگی شود.
نقش انتقالدهندههای عصبی کلیدی در افسردگی
به گفتهی کارشناسان، عدم تعادل در سه انتقالدهندهی عصبی مونوآمین اصلی، یعنی دوپامین، سروتونین و نوراپینفرین، میتواند منجر به اختلالات افسردگی شود. انتقالدهندههای عصبی مونوآمین، آن دسته از مواد شیمیایی هستند که یک گروه آمینی واحد دارند. این مواد شیمیایی بیشتر در پردازش احساسات، خاطرات و برانگیختگیها نقش دارند. در ادامه با نقشهای خاص این سه انتقالدهندهی عصبی آشنا خواهیم شد.
- دوپامین بر خلق و خوی شما تاثیر میگذارد، به شما کمک میکند شاد و با انگیزه بمانید، و با رفتارهایی که به انگیزهی پاداش گرفتن انجام میشوند، مرتبط میباشد.
- سروتونین با تنظیم خلق و خو مرتبط بوده و عملکردهای شناختی (توانایی تفکر، توجه، استدلال و به خاطر سپردن) را کنترل میکند.
- نوراپینفرین به افراد کمک میکند تا متمرکز و هوشیار باشند و با برانگیختگی، استرس و اضطراب همراه است.
بنابر یک مطالعه، افسردگی، ترکیبی از دو رویداد است؛ از دست دادن یک وضعیت مطلوب و بهدست آوردن یک موقعیت نامطلوب. عدم تعادل در این انتقالدهندههای عصبی میتواند ترکیبی از هر دوی این رویدادها را ایجاد کرده و در نهایت منجر به افسردگی شود.
چه چیزی باعث عدم تعادل در انتقالدهندههای عصبی میشود؟
دلایل متعددی میتوانند باعث عدم تعادل در انتقالدهندههای عصبی شوند. برخی از موارد رایج عبارتند از:
ژنتیک
از نظر ژنتیکی، ممکن سطح مونوآمین اکسیداز A (MOA) در بدن برخی از افراد بیشتر از حد معمول باشد. MOA آنزیمی است که توسط ژن MAOA کنترل میشود. سطوح بالاتر MOA، انتقالدهندههای عصبی را تجزیه کرده و منجر به کمبود دوپامین، سروتونین و نوراپینفرین در بدن میشود.
کمبودهای تغذیهای
مواد مغذی زیادی برای تولید و تنظیم انتقالدهندههای عصبی در بدن مورد نیاز هستند. برخی از آنها عبارتند از:
- ویتامینهای B
- ویتامین C
- ویتامین D
- آمینواسید
- فلز روی
- اهن
- اسیدهای چرب امگا 3
کمبودهای تغذیهای میتوانند سطوح انتقالدهندههای عصبی در بدن را کاهش داده و منجر به عدم تعادل شوند.
انتخابهای مرتبط با سبک زندگی
انتخابهای مربوط به سبک زندگی میتوانند یکی دیگر از دلایل رایج عدم تعادل سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین باشند. به عنوان مثال، محرومیت مزمن از خواب ممکن است باعث کاهش سطح سروتونین شده و منجر به بیماریهای روانی مانند افسردگی شود. چاقی و مصرف بیش از حد قند هر دو با کمبود دوپامین مرتبط هستند. فقدان فعالیت بدنی نیز با عدم تعادل انتقالدهندههای عصبی همراه است.
علل محیطی
برخی از مطالعات نشان میدهند که مصرف مواد مخدر در دورههای اولیهی رشد یا استرس روانی از جمله عوامل محیطی هستند که بر سطوح انتقالدهندههای عصبی در بدن تاثیر میگذارند. آلایندههای هوا نیز ممکن است بر سطوح انتقالدهندههای عصبی در بدن، به ویژه سروتونین و دوپامین تاثیر بگذارند. مطالعهای که روند خودکشی در نوجوانان را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، به این نتیجه رسید که میزان خودکشی در زمانی که میزان ریزگردها بالا بود، بیشتر است.
اصلاح عدم تعادل انتقالدهندههای عصبی برای درمان افسردگی
تعادل تغذیه
سطح ویتامینها و مواد معدنی خود را بررسی کنید و در مورد مکملهای غذایی مورد نیاز بدنتان با پزشک صحبت کنید. برنامهی غذایی خود را طوری طراحی کنید که شامل تمام ریزمغذیها و درشت مغذیها باشد. علاوه بر این، سعی کنید مواد تازهتر و سالمتری را برای آشپزی انتخاب کنید.
درمانهای ذهن و بدن
یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که درمانهای ذهن و بدن مانند یوگا و مدیتیشن میتوانند به کنترل عدم تعادل انتقالدهندههای عصبی کمک کرده و در نتیجه برای مبارزه با مسائلی مانند اضطراب و افسردگی موثر واقع شوند. استرس میتواند باعث عدم تعادل انتقالدهندههای عصبی در مغز شود. درمانهای ذهن و بدن میتوانند استرس را کاهش داده و سیستم عصبی را آرام کند.
بهداشت خواب
مطالعات ادعا میکنند که کمبود خواب، عملکرد انتقالدهندههای عصبی در مغز را تغییر داده و منجر به تغییر تولید مواد شیمیایی مانند سروتونین و دوپامین میشود. مطمئن شوید که حداقل ۷ تا ۸ ساعت در روز در یک فضای راحت و تاریک بخوابید تا اجازه به ترشح این مواد شیمیایی بدهید. اگر مشکل خواب خوب دارید، از پزشکتان کمک بگیرید.
میزان مناسب ورزش
ورزش به آزادسازی انتقالدهندههای عصبی مانند دوپامین و اندورفین کمک میکند. به نظر میرسد که ورزش به تامین بهتر اکسیژن برای مغز کمک کرده و به نورونها اجازه میدهد تا سیگنالها را بهتر منتقل و دریافت کنند. ورزش یک تسکیندهندهی استرس است که میتواند به کنترل عدم تعادل نوراپینفرین کمک کند.
آزمایش ژنتیک
آزمایشهای ژنتیک، برای مثال آزمایش ژنتیک سلامت روان حنیفا، میتواند به شما بگوید که آیا از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به عدم تعادل انتقالدهندههای عصبی که خطر ابتلا به بیماریهای روانی مانند افسردگی را افزایش میدهند، هستید یا نه. اگر چنین باشد، پزشک ممکن است بتواند با ارائهی درمانهای پیشگیرانه و راهحلهایی برای کنترل این وضعیت، به شما کمک کند.
کمک حرفهای دریافت کنید.
اگر فکر میکنید که علائم افسردگی را دارید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که از یک متخصص کمک بگیرید.
