نزدیکبینی چیست؟
نزدیکبینی یا میوپیا یک بیماری شایع چشمی است که در آن افراد نمیتوانند اشیاء دور یا در فاصلهی زیاد را به وضوح ببینند. به گفتهی آکادمی چشمپزشکی آمریکا، تقریبا نیمی از جمعیت جهان تا سال 2050 نزدیکبین خواهند بود.
نزدیکبینی سه نوع است:
- زیاد: نزدیکبینی شدید با بیش از 6 دیوپتر
- متوسط: زمانی که نزدیکبینی بین 3 تا 6 دیوپتر باشد
- کم: یک بیماری خفیف با کمتر از 3 دیوپتر نزدیکبینی
نزدیکبینی در کودکان با بالارفتن سن افزایش یافته و نمرهی عینک آنها معمولا بعد از 20 سالگی ثابت میشود.
دلایل ایجاد نزدیکبینی
نزدیکبینی یک بیماری پیچیده است که بر ساختار چشم تاثیر میگذارد. هنگامی که کرهی چشم بیش از حد بلند بوده و یا قرنیه (لایهی محافظ بیرونی چشم) خیلی خمیده است، نوری که وارد چشم میشود به درستی بر روی شبکیه متمرکز نمیگردد. در نتیجه، تصویر به جای اینکه بر روی شبکیه متمرکز شود، در مقابل آن قرار میگیرد. این امر باعث تاری دید شده که به آن عیب انکساری میگویند.
اگرچه علت دقیق نزدیکبینی مشخص نیست، اما گفته میشود که به دلیل تعامل بین عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد میشود. در نزدیکبینی زیاد، کرهی چشم بیش از حد طبیعی رشد کرده و از جلو به عقب بلندتر میشود. افراد دارای این ساختار چشم، به غیر از نزدیکبینی، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آب مروارید، گلوکوم و جدا شدن شبکیه نیز قرار دارند.
نزدیکبینی دژنراتیو نوعی نزدیکبینی است که فرد معمولا از والدین خود به ارث میبرد. در این بیماری، کرهی چشم خیلی سریع کشیده شده و نزدیکبینی شدید ایجاد میشود. این وضعیت در بزرگسالی تشدید میگردد.
افراد مبتلا به نزدیکبینی دژنراتیو در معرض خطر بیشتری برای سایر شرایط بینایی مانند جدا شدن شبکیه، گلوکوم و رشد غیرطبیعی عروق در چشم هستند.
آیا نزدیکبینی ژنتیکی است؟
محققان بیش از 200 ژن مرتبط با نزدیکبینی و عیوب انکساری را شناسایی کردهاند. در برخی از افرادی که میوپیای ارثی دارند، عوامل سبک زندگی مانند خواندن کتاب، استفاده از لپتاپ یا تماشای تلویزیون از فاصلهی نزدیک نیز میتواند منجر به نزدیکبینی شود. نزدیکبینی معمولا در دوران کودکی ظاهر میشود. این وضعیت میتواند با افزایش سن برطرف یا بدتر شود.
آیا ژن APLP2 بر خطر نزدیکبینی تاثیر میگذارد؟
محققان مرکز پزشکی کلمبیا ژنی را کشف کردند که ممکن است خطر نزدیکبینی را در افرادی که در دوران کودکی زمان زیادی را صرف انجام کارهایی مانند مطالعه کردهاند، افزایش دهد. افرادی که دارای نوع خاصی از ژن APLP2 هستند، اگر در دوران کودکی خود حداقل یک ساعت در روز مطالعه کنند، پنج برابر بیشتر در معرض ابتلا به نزدیکبینی در نوجوانی خود هستند. در افرادی که این نوع از ژن APLP2 را داشتند اما زمان کمتری را صرف مطالعه میکردند، خطر ابتلا به نزدیکبینی افزایش نیافته بود.
الگوی توارث نزدیکبینی
نزدیکبینی یک بیماری پیچیده است که تحت تاثیر ژنها و عوامل محیطی زیادی قرار داشته و الگوی وراثتی مشخصی ندارد. برخی از مطالعات نشان میدهند که نزدیکبینی میتواند ارثی باشد، زیرا اگر یکی از والدینتان یا هر دو به آن مبتلا باشند، احتمال ابتلا به این عارضه بیشتر میشود.
خطر نزدیکبینی زمانی بیشتر است که بستگان درجه یک مانند والدین و خواهر و برادر فرد نیز مبتلا به این بیماری باشند. نزدیکبینی زیاد زمانی رخ میدهد که یک تغییر غیرطبیعی (جهش) در یک ژن وجود داشته باشد. این شکل از نزدیکبینی با وراثتهای اتوزوم غالب (داشتن یک کپی از ژن آسیبدیده که برای ایجاد عارضه کافیست)، اتوزومال مغلوب (داشتن دو نسخه از ژن آسیبدیده باعث ایجاد بیماری میشود) و یا وابسته با X (زمانی که ژن آسیبدیده بر روی کروموزوم جنسی قرار دارد و برای ایجاد این بیماری در مردان کافی است) به ارث میرسد.
خلاصه: آیا نزدیکبینی ژنتیکی است؟
- نزدیکبینی یک بیماری شایع چشمی است که در اثر یک عیب انکساری ایجاد میشود که در آن افراد نمیتوانند اجسام دور را به وضوح ببینند.
- نزدیک بینی بسته به شدت بیماری سه نوع است: زیاد، متوسط و کم؛ نوع کم آن خفیف بوده و نوع زیاد آن شدید است.
- تاکنون بیش از 200 ژن مرتبط با نزدیکبینی و عیوب انکساری چشم شناسایی شده است.
- جهش در ژن APLP2 میتواند خطر نزدیکبینی را در افرادی که بیش از یک ساعت در روز در دوران کودکی خود مطالعه کردهاند، پنج برابر افزایش دهد.
- از آنجایی که یک تعامل پیچیده بین ژنها و عوامل محیطی باعث نزدیکبینی میشود، تاکنون الگوی وراثتی خاصی برای آن شناسایی نشده است.