علائم پرفشاری خون اغلب ناشناخته و بدون توجه باقی می‌مانند، به همین دلیل است که غربالگری منظم در این زمینه بسیار مهم است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، حدود 1.3 میلیارد نفر در سنین 30 تا 79 سال به فشار خون بالا مبتلا هستند. در ایالات متحده، حدود 29 درصد از بزرگسالان از این عارضه رنج می‌برند.
از نظر آماری، شیوع فشار خون بالا با افزایش سن بیشتر می‌شود، زیرا با گذشت زمان، سیستم عروقی یا شبکه‌ی رگ‌های خونی و شریان‌ها سخت‌تر می‌شوند و در نتیجه پمپاژ قلب ناکارآمد شده و فشار بیشتر می‌شود. این سناریو حتی ممکن است برای افراد مسن که عادات مرتبط با سلامت قلب را در نظر گرفته، انجام می‌دهند و کاملا سالم هستند نیز اتفاق بیفتد.
به همین دلیل، سازمان بهداشت جهانی گزارش داده است که 46 درصد از مبتلایان به فشار خون بالا از ابتلا به این بیماری اطلاعی ندارند. علائم فشار خون معمولا خیلی قابل توجه نیستند. این واقعیت که این وضعیت اغلب شناسایی نمی‌شود یکی از دلایلی است که فشار خون بالا از علل اصلی مرگ زودرس در سراسر جهان است. با یادگیری بیشتر در مورد فشار خون، از خود محافظت کنید و با ثابت نگه داشتن فشار خون، قلب خود را قوی نگه دارید.
اندازه‌گیری فشار خون چیست؟
همه‌ی افراد توانایی اندازه‌گیری فشار خون خود را دارند. فشار خون به مقدار خونی اشاره دارد که به دیواره‌های شریان فشار می‌آورد. این فشار را می‌توان از طریق دو عدد اندازه‌گیری کرد: فشار خون سیستولیک و فشار خون دیاستولیک.
فشار خون سیستولیک فشاری است که در شریان‌های شما هنگام ضربان قلب وجود دارد. از سوی دیگر، فشار خون دیاستولیک فشار درون دیواره‌ی شریانی در زمانی است که قلب در بین ضربان‌ها در حالت استراحت است. فشار خون سیستولیک اغلب بیشتر از فشار دیاستولیک است.
توجه به این نکته ضروری است که فشار خون طبیعی نباید بیشتر از 80/120 میلی‌متر جیوه باشد. این عدد ممکن است بسته به شدت فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید در طول روز افزایش یا کاهش پیدا کند. در حین ورزش و تمرین یا زمانی که با موقعیت‌های استرس‌زا مانند مشکلات کار یا مرگ در خانواده مواجه می‌شوید، فشار خون می‌تواند بالا برود.
با این حال، زمانی که میزان فشار خون خوانش شده حتی زمانی که در حالت استراحت هستید، به طور مزمن بالاتر باشد، مبتلا به فشار خون بالا هستید. سطح فشار خون زمانی خطرناک می‌شود که در یک دوره‌ی زمانی ثابت بالا بماند؛ زیرا این وضعیت می‌تواند قلب شما را بیشتر ضعیف کند و منجر به حمله‌ی قلبی، سکته‌ی مغزی، بیماری قلبی یا حتی مرگ شود.
علل فشار خون بالا
قبل از اینکه در مورد علائم فشار خون بالا صحبت کنیم، اجازه دهید در مورد علل آن صحبت کنیم. فشار خون بالا به طور طبیعی می‌تواند با گذشت زمان ایجاد شود. با این حال، بسیاری از عوامل دیگر در افزایش فشار خون نقش دارند. برخی از علل فشار خون کنترل نشده عبارتند از:
ژنتیک
ژنتیک می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به فشار خون بالا کند. افرادی که والدین آن‌ها فشار خون بالا را تجربه کرده‌اند، در معرض افزایش خطر ابتلا به آن هستند. اگر هر دو والد از فشار خون بالا رنج ببرند، این خطر برای فرزندان تشدید می‌شود. علاوه بر این، شرایط محیطی خانواده نقش مهمی در ابتلا به این بیماری ایفا می‌کند.
به عنوان مثال، زندگی با یکی از بستگان مسن‌تر مبتلا به فشار خون بالا به این معنی است که شما ممکن است همان عادات سبک زندگی مانند رژیم غذایی یا عدم تحرک را داشته باشید که این موارد خطر ابتلا را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهند که قومیت ممکن است در بروز فشار خون بالا نقش داشته باشد؛ برای مثال، موارد پرفشاری خون که در سنین بسیار پایین‌تر شروع می‌شوند، در آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار بیشتر رخ می‌دهند.
انتخاب سبک زندگی ناسالم و سلامت عمومی ضعیف
فشار خون بالا می‌تواند نتیجه‌ی انتخاب‌های نامناسب مرتبط با سلامتی و شیوه‌ی زندگی باشد. زندگی کم تحرک و بدون ورزش، مثالی از شیوه‌ی نادرست زندگی است. عدم تحرک، قلب را ضعیف می¬کند، سم‌زدایی بدن را به تاخیر می‌اندازد و رادیکال‌های آزاد ناشی از استرس اکسیداتیو موجود در بدن، به اندام‌ها آسیب می‌رسانند.
فشار خون بالا همچنین می‌تواند با استرس، کمبود خواب و عادات غذایی نامناسب مانند خوردن بیش از حد قند، غذای چرب و غذاهای حاوی سدیم تشدید شود. علاوه بر این، مصرف بیش از حد الکل و سیگار نیز شانس ابتلا به فشار خون را افزایش می‌دهد؛ زیرا در این حالت بدن در معرض مواد شیمیایی سمی قرار می‌گیرد که سیستم آن را ضعیف می‌کنند.
بیماری‌های زمینه‌ای
برخی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و چاقی، افراد را مستعد ابتلا به فشار خون بالا می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند که چاقی و دیابت با افزایش مقاومت به انسولین، فعالیت سمپاتیک را افزایش می‌دهند. این سیستم عصبی سمپاتیک است که تنظیم رفلکس سیستم قلبی-عروقی را کنترل می‌کند. بیماری کلیوی و آپنه‌ی خواب نیز ممکن است باعث بروز فشار خون بالا شوند.
بارداری
بارداری به طور بالقوه می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود که اغلب به عنوان فشار خون بارداری شناخته می‌شود. علاوه بر این، اگر زن از عوارض بارداری مانند پره‌اکلامپسی و اکلامپسی رنج می‌برد، سایر مشکلات مربوط به قلب نیز ممکن است رخ دهند.
این مساله به این دلیل اتفاق می‌افتد که زنان باردار باید تا زمانی که نوزاد رشد می‌کند، خون را برای او پمپاژ کنند. این امر می‌تواند برای برخی از مادران به ویژه برای کسانی که سابقه‌ی خانوادگی فشار خون بارداری، پره‌اکلامپسی و اکلامپسی دارند، سخت باشد. بنابراین اگر مادربزرگ، مادر یا عمه‌ی شما از هر یک از این شرایط رنج می‌بردند، احتمال ابتلای شما به آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.
علائم فشار خون بالا
علائم فشار خون بالا کاملا غیرقابل تشخیص هستند. در بیشتر مواقع، این مشکل سلامتی تنها زمانی قابل مشاهده است که توسط یک فشارسنج مورد بررسی قرار گیرد. به همین دلیل است که برخی از افراد فشار خون را «قاتل خاموش» می‌نامند، زیرا ممکن است یک فرد فشار خون فوق‌العاده بالایی داشته باشد بدون اینکه هیچ علائمی را تجربه کند.
این مورد می‌تواند باعث بحران فشار خون بالا شود که در نهایت منجر به سکته‌ی مغزی یا حمله‌ی قلبی می‌شود. با این حال، توجه به این نکته مهم است که علائم یا ویژگی‌هایی وجود دارند که افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است تجربه کنند. تنفس سنگین به طور قابل توجهی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی گردش خون ضعیف باشد که مشخصه‌ی فشار خون بالا است.
حملات میگرن نیز از علائم شایع فشار خون بالا برای افراد مبتلا به آن هستند. علاوه بر این، افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون هستند. همچنین محیط‌های کاری یا خانگی بسیار پراسترس می‌توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند. اگر متوجه هر یک از این موارد در زندگی خود شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
حتی اگر با هیچ یک از تظاهرات فوق‌الذکر یا نشانه‌های بالقوه‌ی فشار خون بالا دست و پنجه نرم نمی‌کنید، بهتر است به طور مرتب فشار خون خود را چک کنید تا مطمئن شوید که سطح طبیعی دارد. توصیه می‌شود یک دستگاه فشارسنج در خانه داشته باشید تا بتوانید این گام بررسی سلامت قلب را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه انجام دهید.
خطرات فشار خون بالا
فشار خون بالا در جامعه‌ی پزشکی شهرت بدی دارد زیرا این تشخیص می‌تواند شما را مستعد ابتلا به مجموعه‌ای از بیماری‌ها و شرایط پزشکی کند. فشار خون کنترل نشده آسیب جدی و جبران ناپذیری به سلامتی شما وارد می‌کند و ممکن است به اندام‌های مهمی مانند مغز، قلب، کلیه‌ها و چشم‌ها آسیب برساند. فشار خون بالا می‌تواند شما را در معرض خطر سکته‌ی مغزی، حملات قلبی، بیماری قلبی و همچنین اختلال عملکرد شناختی، زوال عقل و بیماری کلیوی قرار دهد.
پیشگیری و کاهش فشار خون
پیشگیری بهترین درمان و مطمئنا بهتر از درمان است. اگر فشار خون بالا ندارید، می‌توانید با درگیر شدن در عادات سالم و انجام معاینات منظم برای نظارت، از آن جلوگیری کنید. به طور منظم ورزش کنید، تغذیه‌ی سالم را تمرین کنید، عادات بهداشتی خواب را رعایت کنید و یاد بگیرید که محیط‌های استرس‌زا را مدیریت کنید.
اگر فشار خون بالا در شما تشخیص داده شده است، به این معنی نیست که دیگر نمی‌توانید کاری انجام دهید. هنوز راه‌هایی برای کاهش خطرات بالقوه‌ی سلامتی که ممکن است از فشار خون بالا ایجاد شوند وجود دارد. به موارد زیر توجه کنید:
با متخصص قلب خود مشورت کنید.
در مورد اینکه چه نوع دارویی می‌توانید برای تثبیت فشار خون خود مصرف کنید، با پزشک مشورت داشته باشید. شما باید تمام داروهای تجویز شده توسط پزشک را برای کاهش فشار خون خود مصرف کنید. به مصرف منظم داروهای خود توجه کنید و در صورت وجود هرگونه تغییر به پزشک اطلاع دهید. فراموش نکنید که به طور منظم فشار خون خود را در خانه کنترل کنید و معاینه‌ی فیزیکی سالانه را، حتی زمانی که احساس خوبی دارید، انجام دهید.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
یکی از راه‌های کنترل فشار خون بالا، خوردن غذای سالم است. از غذاهای خیلی چرب و روغنی پرهیز کنید و مصرف قند و سدیم را کاهش دهید. همچنین بهتر است از مصرف الکل خودداری کنید. برای نتایج بهتر، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا اطلاع یابید که کدام غذاها برای قلب مفید هستند و کدام غذاها مفید نیستند.
تغییر سبک زندگی
برای کاهش استرس به طور منظم ورزش کنید و به میزان مناسب بخوابید. برای بیمارانی که اضافه وزن دارند و چاق هستند، ورزش منظم می‌تواند به کاهش وزن کمک کند که این امر ممکن است فشار خون را پایین آورد. همچنین باید با یادگیری مکانیسم‌های مقابله‌ای، قرار گرفتن در معرض استرس را به حداقل برسانید. توصیه می‌شود به دنبال مشاوره باشید یا برای هدایت استرس خود راه‌های مثبتی پیدا کنید.
اگر در مورد سلامت پیشگیرانه جدی هستید، گزارش ژنتیک سلامت حنیفا را در نظر بگیرید. این گزارش بر اساس ژنتیک شما، داده‌هایی در رابطه با خطرات سلامتی و بیماری در اختیارتان قرار می‌دهد، بنابراین می‌توانید با توجه به اطلاعات DNA خود متوجه شوید که مستعد ابتلا به فشار خون بالا هستید یا خیر. این گزارش همچنین شامل توصیه‌هایی برای رژیم غذایی، تغذیه و بهبود سبک زندگی است که با DNA منحصر به فرد شما هماهنگ شده است.
