ژن‌ها چگونه بر سلولیت تاثیر می­‌گذارند؟

سلولیت چیست؟

 

ظاهر گود و توده‌­ای بر روی پوست که سلولیت نامیده می­‌شود، در بیش از 85 درصد از زنان پس از سن بلوغ دیده می­‌شود. به دلیل بافت ظاهری سلولیت، گاهی اوقات به آن پوست پرتقالی نیز گفته می­‌شود. سلولیت زمانی رخ می­‌دهد که چربی زیرپوستی از لایه‌­های بافت همبند عبور می‌کند. به دلیل تفاوت در توزیع چربی ماهیچه‌­ها و بافت همبند، سلولیت در زنان بیشتر از مردان است.

 

بافت چربی که بافت آدیپوز نیز نامیده می­‌شود، درست در زیر پوست و همچنین در اطراف اندام‌­های داخلی یافت می‌­شود. بافت چربی اطراف اندام­‌ها در واقع نقش محافظتی ایفا می­‌کند. در سلولیت، اندازه‌ی سلول‌های آدیپوسیت (سلول‌های چربی) موجود در بافت چربی، افزایش می‌یابد و پوست را برآمده‌تر نشان می‌دهد.

 

سلولیت بر اساس شدت به سه درجه‌ی مختلف تقسیم می‌­شود:

 

درجه‌ی 1 از 1-4 امتیازبندی می­‌شود و در آن پوست ظاهری مانند پوست پرتقال دارد.

 

درجه‌ی 2 از 5-9 امتیازبندی می­‌شود و در آن پوست دارای فرورفتگی­‌های متوسط با ظاهری مانند پنیر است.

 

درجه‌ی 3 زمانی است که نمره‌ی سلولیت ده و بالاتر است. در این حالت، پوست ظاهری مثل تشک داشته و فرورفتگی­‌های آن عمیق است.

 

خطر ژنتیکی سلولیت

 

درک اساس ژنتیکی تشکیل سلولیت می­‌تواند بینش مفیدی در مورد پاتوفیزیولوژی آن ایجاد کند. یک مطالعه نشان داد که ژن­‌های HIF1A و ACE با خطر سلولیت همراه هستند.

 

ژن HIF1A چگونه بر خطر سلولیت تاثیر می­‌گذارد؟

 

ژن HIF1A حاوی دستورالعمل­‌هایی برای تولید پروتئین فاکتور 1 القاشونده توسط هیپوکسی می‌باشد. هیپوکسی شرایطی است که در آن بدن یا ناحیه‌ی خاصی از آن از اکسیژن محروم می‌­شود. بیان این ژن با گسترش بافت­‌های چربی پس از مصرف یک غذای پرکالری تحریک می‌­شود. در شرایط عادی ، HIF1A به سرعت تخریب می­‌شود که اجازه می‌­دهد تا جریان کافی اکسیژن به بافت­‌های آدیپوز (چربی) برسد. با این حال، در شرایط هیپوکسیک، این مولکول افزایش می­‌یابد که منجر به کاهش جریان اکسیژن به بافت­‌های چربی می‌­شود. این اتفاق منجر به افزایش خطر ایجاد سلولیت می­‌شود. همچنین مشخص شده است که HIF1A در افراد چاق بیشتر بوده و با BMI همبستگی مثبت دارد.

 

یک پلی­‌مورفیسم تک­‌نوکلئوتیدی (SNP) در ژن HIF1A قرار دارد. آلل T این SNP به عنوان یک «عامل محافظ» عمل می‌­کند و خطر تشکیل سلولیت را کاهش می­‌دهد. این مطالعه یک­ پلی­‌مورفیسم درج/حذف (indel) در ژن ACE را نیز با خطر ایجاد سلولیت مرتبط دانسته است. پلی‌­مورفیسم درج/حذف، درج یا حذف بخشی از یک ژن خاص است. این نوع پلی‌­مورفیسم­‌ها به اندازه‌ی SNPها متداول نیستند اما با این وجود در سراسر ژنوم وجود دارند. نام علمی آن‌­ها به عنوان I/D، به ترتیب برای درج (insertion) یا حذف (deletion)، برگزیده شده است.

 

عوامل غیرژنتیکی که بر خطر ایجاد سلولیت تاثیر می‌­گذارند:

 

• جنسیت: همان‌طور که قبلا نیز گفته شد، زنان بیشتر از مردان مستعد سلولیت هستند. بنابراین خود جنسیت نیز به یک عامل خطر در نظر گرفته می­‌شود.

 

• رژیم غذایی: غذاهای چرب و مواد غذایی غنی از کربوهیدرات، نقش مهمی در تشکیل سلولیت دارند. غذاهای پر از سدیم منجر به احتباس آب شده که به نوبه­‌ی خود به ایجاد سلولیت کمک می­‌کنند.

 

• هورمون‌­ها: هورمون‌­های استروژن، پرولاکتین، انسولین و تیروئید همه در رشد سلولیت نقش دارند. استروژن آنزیمی به نام لیپوپروتئین لیپاز، که مسئول رشد چربی است را تحریک می­‌کند.

 

• عدم فعالیت بدنی: زمانی که کربوهیدرات­‌ها برای متابولیزه شدن گلوکز مصرف می‌­شوند، انسولین آزاد می­‌شود. در حالت ایده‌­آل، ماهیچه‌­ها انسولین را ترشح کرده و گلوکز مواد غذایی را به انرژی تبدیل می­‌کنند. با این حال، در بسیاری از موارد، به ویژه در افرادی که فعالیت بدنی ندارند، گلوکز به سمت سلول‌­های چربی هدایت می­‌شود تا در آن جا به عنوان تری­‌گلیسیرید ذخیره شود. این مساله باعث می­‌شود که سلول‌های چربی برجسته‌­تر ظاهر شوند. از این رو، عدم فعالیت بدنی نیز عامل تشکیل سلولیت است.

 

 

توصیه‌­هایی برای مدیریت سلولیت

 

تمریناتی برای پیشگیری از سلولیت

 

تمریناتی که ران­‌ها، باسن و مناطق پهلو را هدف قرار می­‌دهند، می­‌توانند به نبرد شما با سلولیت کمک کنند. برخی از تمرینات موثر شامل موارد زیر است:

 

• اسکوات

 

• استپ-آپ

 

• کیک بک

 

• لانگز کرتسی

 

• ددلیفت

 

توصیه­‌های تعذیه‌­ای برای جلوگیری از ایجاد سلولیت

 

سلول‌های چربی بزرگ‌تر، جدای از این‌که به ایجاد سلولیت کمک می‌کنند، متابولیسم شما را نیز کند می‌کنند و با منقبض کردن رگ‌های خونی، کل بدن شما را در معرض خطر قرار می­‌دهند. حذف برخی از غذاها از رژیم غذایی و گنجاندن برخی دیگر از مواد غذایی در آن ممکن است به شما کمک کند تا این عارضه را بهبود ببخشید.

 

غذاهایی که باید از خوردن آن‌ها اجتناب کنید:

 

• پنیر سرشار از سدیم است، بنابراین بهترین دوست شما در مورد سلولیت نیست. خاصیت حفظ آب آن می­‌تواند سلولیت‌­ها را بیشتر نمایان کند.

 

• غلات حاوی آرد سفید، در بدن به صورت قند پردازش می­‌شوند. علاوه بر این، هنگامی که غلات را همراه با شیر مصرف می‌­کنید، استروژن اضافی می‌­تواند سلولیت شما را بدتر کند.

 

• خاصیت کم‌آبی که مصرف الکل سبب آن می‌شود، می‌تواند کلاژن پوست شما را خراب کند.

 

• غذاهای فرآوری شده دارای محصولاتی مانند شکر و چربی هستند که به منظور نگهداری به آن‌­ها اضافه می‌­شود. این افزودنی­‌ها اغلب دارای خواص التهابی هستند.

 

• قند موجود در نوشابه و سایر نوشیدنی‌­های مصنوعی می­‌تواند تولید کلاژن را کاهش دهد.

 

رژیم غذایی ضدسلولیت

 

• غذاهای ادرارآور مانند زغال اخته، رازیانه و مارچوبه احتباس آب را کاهش می­‌دهند.

 

• میوه­‌هایی مانند کیوی و پرتقال می‌­توانند دوز روزانه‌ی ویتامین C شما را تامین کرده و تولید کلاژن را افزایش دهند.

 

• دانه­‌های کتان، کلم بروکلی و گل کلم همگی تعدیل­‌کننده­‌های هورمونی هستند که از ترشح بیش از حد استروژن جلوگیری می‌کنند.

 

• اسیدهای امگا 3 موجود در گردو به مرطوب شدن پوست شما کمک می­‌کنند.

 

• آنتی‌­اکسیدان­‌های موجود در غلات کامل، سموم ایجادکننده‌ی سلولیت را دفع می­‌کنند.

 

• چای سبز دارای مقدار زیادی مواد چربی‌­سوز است که می­‌تواند به کاهش وزن کمک کند.

 

• ویتامین E، پتاسیم، روی و ویتامین B6 موجود در تخمه‌ی آفتابگردان، رسوبات چربی را کم‌­آب کرده و همچنین به ترمیم بافت­‌های همبند کمک می­‌کند.

 

• فلفل کاین می­‌تواند گردش خون را بهبود بخشد. این ماده‌ی غذایی بدن را از درون گرم کرده و در نتیجه جریان خون را افزایش می­‌دهد.

 

• تخم مرغ منبع غنی از پروتئین و لسیتین است که به ساخت کلاژن و الاستین کمک می­‌کند.

 

• سیر یک آنتی­‌بیوتیک طبیعی است که گردش خون را بهبود بخشیده و سموم را دفع می­‌کند.

 

درمان خانگی سلولیت

 

• فرچه‌ی خشک: کشیدن فرچه‌ی (براش) خشک به پوست می‌­تواند جریان خون در ناحیه‌ی مورد نظر را بهبود بخشد و در نتیجه میزان اکسیژن تحویلی را افزایش دهد. این کار همچنین باعث آزاد شدن اکسیژن شده که به هضم بیشتر کمک می­‌کند.

 

• رول فوم: رول فوم به عنوان یک ماساژ لنفاوی عمل کرده که گردش خون را تقویت می­‌کند.

 

• اسکراب قهوه: کافئین موجود در قهوه به سفت شدن پوست کمک می­‌کند. لایه‌­برداری جریان خوب خون را نیز تحریک می­‌کند.

 

• جلبک دریایی: یکی دیگر از سم­‌زداهای قوی است که می­‌تواند به درمان سلولیت کمک کند. جلبک سرشار از ید است و به حفظ سلامت هورمونی کمک می­‌کند.

 

• ماساژ دادن روغن نارگیل روی پوست می‌­تواند به شل شدن رسوبات چربی کمک کند.

 

• آبرسانی مداوم با آب یا سایر مایعات شیرین‌­نشده می­‌تواند با التهاب مبارزه کرده و سلولیت را کاهش دهد.

 

خلاصه

 

• به پوست فرورفته و برآمده‌­ای که بیشتر در نواحی ران دیده می‌شود، سلولیت می­‌گویند. سلولیت زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های چربی زیر پوست شما تلاش می‌کنند تا از پوشش خود خارج شوند.

 

• سلولیت در زنان شایع‌تر از مردان است و بین 85 تا 90 درصد زنان در نقطه­‌ای از زندگی خود از آن رنج می‌برند.

 

• سلولیت می‌­تواند به دلیل عوامل هورمونی، رژیم غذایی، سبک زندگی و ژنتیک ایجاد شود. رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات و سدیم می‌تواند به ایجاد سلولیت کمک کند. هورمون‌­های استروژن، پرولاکتین و تیروئید همگی عامل ایجاد سلولیت هستند.

 

• نقش ژن­‌های HIF1A و ACE در ایجاد سلولیت، به خوبی مورد تحقیق قرار گرفته است.

 

• اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی می‌­تواند به کاهش خطر ایجاد سلولیت کمک کند. میوه‌ها، گردو، چای سبز، دانه‌های کتان و فلفل کاین می‌توانند به بهبود گردش خون کمک کرده و در نتیجه ظاهر سلولیت را بهبود بخشند.

 

• ورزش‌­هایی که ران­‌ها، باسن و ناحیه‌ی پهلوها را هدف قرار می­‌دهند می‌­توانند به جلوگیری از سلولیت کمک کنند.