آیا قد یک صفت ژنتیکی است؟

قد یک ویژگی است که اغلب به عنوان یکی از فاکتورهای زیبایی در نظر گرفته می‌شود. چندین شرکت سلامتی ادعا می‌کنند که محصولات آن‌ها می‌تواند قد را بلندتر کرده و در نتیجه شما را «جذاب‌تر» کنند. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که قد ژنتیکی است. اینکه قد شما می‌توانید چقدر بلند یا کوتاه باشد، توسط ژن‌هایی که والدین هنگام تولد به شما منتقل می‌کنند از قبل تعیین شده است. اگر قد ژنتیکی باشد آیا امکان افزایش آن وجود دارد؟ بیایید تمام عواملی که در تعیین قد شما نقش دارند را بررسی کنیم.

ژنتیک قد

ترکیب ژنتیکی که از والدین به شما منتقل شده است، 80 درصد در تعیین میزان قد شما نقش دارد. از آنجایی که قد یک ویژگی چندژنی (توسط چندین ژن مشخص می‌شود) است ، پیش‌بینی دقیق قد یک کودک دشوار است.
سبک زندگی، محیط و تغذیه‌ی شما در تعیین 20 درصد دیگر نقش دارند. سطوح هورمونی در بدن (که ژن‌ها نیز می‌توانند بر آن تاثیر بگذارند) نیز قد را تا حدی کنترل می‌کنند.

آیا قد 100% ژنتیکی است؟

هم ژنتیک و هم عوامل محیطی بر قد فرد اثرگذار هستند. محققان بیش از 700 ژن را شناسایی کرده‌اند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر قد تاثیر می‌گذارند. برخی از این ژن‌ها با غضروف‌ها که بر افزایش طول استخوان در صفحات رشد تاثیر می‌گذارند، در ارتباط هستند.

بسیاری از ژن‌های دیگر و چگونگی تاثیر آن‌ها بر قد ناشناخته باقی مانده است. برخی از اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون یا مارفان می‌توانند باعث تغییرات شدید قد شوند. علاوه بر ژنتیک، تغذیه نیز نقش مهمی در قد دارد. تغذیه‌ی ناکافی در حین رشد، می‌تواند منجر به توقف آن شود.

آیا قد یک ژن غالب است؟

قد یک صفت پیچیده است که توسط تنها یک ژن خاص تنظیم نمی‌شود. چندین ژن قد را کنترل می‌کنند و عوامل محیطی نیز در آن نقش دارند. دانشمندان دریافته‌اند که قد تحت کنترل توالی DNAای است که افراد از پدر و مادر خود به ارث برده‌اند. با این حال، اینکه کدام ژن‌ها بر روی قد تاثیر می‌گذارند، هنوز کاملا شناخته نشده است. برخی از واریانت‌های نادر ژنتیکی مانند FGFR3 باعث آکندروپلازی شده که با قد کوتاه مشخص می‌شود.

وراثت قد

آیا قد از مادر یا پدر به ارث می‌رسد؟

ژن‌های تعیین‌کننده‌ی قد از هر دو والدین به ارث می‌رسد، نه فقط از مادر یا پدر. قد سایر اعضای خانواده و بستگان نزدیک نیز می‌تواند تا حدودی قد کودک را تعیین کند.

آیا دو والد کوتاه قد می‌توانند فرزندانی قد بلند داشته باشند؟

اگر پدر و مادر هر دو قد کوتاهی داشته باشند، هنوز هم این امکان وجود دارد که فرزند قدبلندی داشته باشند. اگرچه ژنتیک یک بازیگر اصلی است، اما تنها عاملی نیست که بر قد تاثیر می‌گذارد. تغذیه و محیط نیز نقش حیاتی در تعیین قد افراد دارند. رژیم غذایی و شیوه‌ی صحیح زندگی، می‌تواند رشد قد را از سنین پایین افزایش دهند. از نظر ژنتیکی، اگر یکی از والدین اعضای خانواده قد بلندتری داشته باشد، ممکن است فرزندان نیز قدبلند شوند.

سایر عوامل موثر بر قد

اگرچه ژن‌ها عمدتا بر قد تاثیر می‌گذارند، اما چندین عامل دیگر نیز در ایجاد این صفت دخیل هستند. تغذیه، جنسیت، دسترسی به غذای سالم و برخی بیماری‌ها و داروها همگی تعیین‌کننده‌ی قد شما هستند.

تغذیه

دریافت تغذیه‌ی کافی در سن رشد برای رشد کلی بدن شما ضروری است. همچنین تغذیه در دوران بارداری برای اطمینان از رشد و تکامل جنین اهمیت بسیار زیادی دارد. یک رژیم غذایی غنی از غذاهای کامل، تضمین می‌کند که تا اندازه‌ای که ژن‌های شما اجازه می‌دهند قد بکشید.

غذاهای غنی از پروتئین و کلسیم برای رشد و سلامت استخوان ضروری هستند. کمبود پروتئین در کودکان می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانند ماراسموس و کواشیورکور شود که با کاهش رشد و کوتاهی قد مشخص می‌شوند. برخی از غذاهای غنی از پروتئین عبارتند از:

• تخم مرغ
• گوشت
• غذاهای دریایی
• آجیل و دانه‌ها
• حبوبات

برخی از غذاهای غنی از کلسیم عبارتند از:

• شیر
• پنیر
• ماست
• ساردین
• سویا
• پرتقال
• کلم پیچ
• کلم بروکلی

جنسیت

مردان به دلیل تاثیر تستوسترون، هورمون جنسی مردانه، قد بلندتری نسبت به زنان دارند. بلوغ مردان معمولا دیرتر از زنان شروع می‌شود. زنان پس از اولین سیکل قاعدگی، معمولا در حدود 12 سالگی، جهش رشد را تجربه خواهند کرد.

از سوی دیگر، پسران نوجوان، اکثرا پس از رسیدن به بلوغ، جهش رشد را تجربه می‌کنند و دوره‌ی رشد طولانی‌تری نسبت به زنان خواهند داشت. بلوغ تاخیری می‌تواند سطح استروژن و تستوسترون را در بدن کاهش داده و منجر به توقف رشد شود.

دسترسی به غذا

افرادی که به غذا دسترسی ندارند ممکن است قد کوتاهی داشته باشند. کسانی که وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین‌تری دارند، ممکن است برای دریافت تغذیه‌ی کافی با مشکل مواجه شوند. محیط اطراف یک کودک در حال رشد می‌تواند منجر به کاهش رشد و در نتیجه کاهش قد شود.

اختلالات خاص

دانشمندان چندین ژن را شناسایی کرده‌اند که باعث اختلالات ژنتیکی نادر می‌شوند. این ژن‌ها همچنین می‌توانند اثرات شدیدتری بر روی قد افراد داشته باشند. چند نمونه از این ژن‌ها عبارتند از:

جدای از این، شرایطی مانند آکرومگالی تاثیر شدیدتری بر قد دارد. در آکرومگالی، غده‌ی هیپوفیز بالغ، هورمون رشد اضافی تولید می‌کند که باعث بزرگ شدن کلی بدن می‌شود.

آیا امکان افزایش قد وجود دارد؟

هنگامی که به بزرگسالی رسیدید، عملا غیرممکن است که قد خود را بیشتر کنید. ژن‌هایی که از والدین خود به ارث برده‌اید، تعیین می‌کنند که شما در طول زندگی چه میزان قدی خواهید داشت. با این حال، تغذیه و شرایط پزشکی نیز بر قد تاثیرگذار هستند.

اصلاح ناهنجاری‌های احتمالی، می‌تواند باعث افزایش قد شود. ترشح کم هورمون‌هایی مانند تیروئید و هورمون‌های رشد ممکن است باعث توقف رشد شود. انجام هورمون درمانی به طور بالقوه منجر به افزایش قد شما می‌شود.
با این حال، پس از رسیدن به بزرگسالی، این استراتژی‌ها تاثیر چندانی نخواهند داشت.

گاهی اوقات، وضعیت بدنی نادرست و ورزش نکردن می‌تواند شما را کوتاه‌تر از آنچه هستید نشان دهد. کار بر روی وضعیت بدن و گنجاندن ورزش در برنامه‌ی روزانه، ممکن است قد شما (یا اینکه چقدر بلند قد به نظر می‌رسید) را افزایش دهد.

آیا می‌توانم بعد از 18 سالگی بلندتر شوم؟

افزایش قابل توجه قد بعد از 18 سالگی بعید است. صفحات رشد بین استخوان‌ها که مسئول افزایش قد هستند بعد از 18 سالگی به هم می‌پیوندند. هنگامی که این صفحات به هم پیوستند، طول استخوان‌ها دیگر افزایش نمی‌یابند.

سوالات متداول درباره‌ی قد

آیا ژن‌های خاص می‌توانند بر قد تاثیر بگذارند؟

ژن‌های متعددی قد را کنترل می‌کنند. به این نوع وراثت، وراثت چندژنی نیز گفته می‌شود. با این حال، برخی جهش‌های ژنتیکی نادر مرتبط با اختلالات ژنتیکی می‌توانند اثرات شدیدی بر روی قد داشته باشند.

آیا ورزش می‌تواند قد فرد را افزایش دهد؟

ورزش نمی‌تواند قد شما را در بزرگسالی افزایش دهد. با این حال، ورزش نکردن ممکن است شما را لاغرتر و کوتاه‌تر نشان دهد. ورزش بدن را خوش‌فرم نگه می‌دارد و باعث می‌شود قد بلندتر به نظر برسید.

آیا حرکات کششی قادرند شما را بلندتر کنند؟

حرکات کششی نمی‌توانند شما را قد بلندتر کنند. با این حال، این حرکات وضعیت و انعطاف‌پذیری شما را بهبود می‌بخشند. اگر عادت به قوز کردن دارید، ممکن است کوتاه‌تر از آنچه هستید به نظر برسید. حرکات کششی وضعیت شما را اصلاح می‌کنند و بدون افزایش قد، شما را بلندتر نشان می‌دهند.

خلاصه: آیا قد ژنتیکی است؟

• قد شما توسط ژن‌ها تعیین می‌شود.
• این ژن‌ها بر صفحات رشد موجود در استخوان‌ها که مسئول افزایش قد هستند تاثیر می‌گذارند.
• رژیم غذایی، سبک زندگی و ترشح هورمون نیز تعیین‌کننده‌ی قد شما هستند.
• ابتلا به بیماری‌ها و شرایط خاص می‌تواند منجر به توقف رشد شود.
• بیشتر افراد پس از رسیدن به بلوغ، جهش رشد را تجربه خواهند کرد.
• قد مردان بیشتر از زنان رشد می‌کند.
• بعد از بلوغ نمی‌توانید قد خود را افزایش دهید.
• تغذیه‌ی کافی، ورزش و اصلاح وضعیت بدن، می‌تواند شما را قد بلندتر نشان دهد.