تاکنون فواید زیادی برای تغذیه با شیر مادر شناخته شده است. با این حال، یکی از مزایای بالقوه شیردهی که هنوز به خوبی شناخته نشده است، تاثیر آن بر کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه در سنین بعدی زندگی زنان میباشد. در واقع، طبق یک مطالعه در سال 2018، «شیر دادن به مدت 12 ماه یا بیشتر میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان را تا 28 درصد در مقایسه با زنانی که هرگز شیر ندادهاند، کاهش دهد.»
مدت زمان توصیه‌شده برای شیردهی
طبق آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، تغذیه انحصاری با شیر مادر برای نوزادان در حدود شش ماه اول و پس از شروع غذاهای جامد، ادامه شیردهی برای یک سال یا بیشتر توصیه می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز تغذیه انحصاری با شیر مادر را برای شش ماه اول زندگی نوزاد توصیه می‌کند.
منظور از تغذیه انحصاری با شیر مادر این است که به نوزاد فقط شیر مادر بدهیم و برای تغذیه نوزاد از هیچ غذای جامد یا مایع دیگری استفاده نکنیم.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، از هر چهار نوزاد تنها یک نوزاد در شش ماه اول به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شود.
فواید شیردهی چیست؟
شیردهی هم برای نوزاد و هم برای مادر مفید است. مزایای شیردهی عبارتند از:
- مواد غذایی مورد نیاز برای نوزادان را فراهم می‌کند
- حاوی آنتی‌بادی‌های مورد نیاز برای ایمنی نوزاد است
- با نمرات IQ بالاتر نوزاد مرتبط است
- خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان در مادر را کاهش می‌دهد
- خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و فشار خون بالا در مادر را کاهش می‌دهد
- به پیوند بین نوزاد و مادر کمک می‌کند
- خطر ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد و به حفظ وزن سالم برای نوزادان و مادر کمک می‌کند
- خطر افسردگی پس از زایمان را در مادران کاهش می‌دهد
آیا شیردهی خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد؟
تحقیقات نشان می‌دهد که مادران شیرده کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه، قبل و بعد از یائسگی هستند. این مزیت با افزایش مدت شیردهی به مدت بیش از 6 ماه، بیشتر خواهد شد. محققان برای ارتباط بین مدت شیردهی و خطر ابتلا به سرطان سینه، چندین توضیح ارائه کرده‌اند. همه این توضیحات، حولِ قرار گرفتن در معرض یکی از هورمون‌های جنسی زنانه، استروژن است. استروژن، رشد سلولهای سینه را تحریک می‌کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استروژن میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. زنان در دوران شیردهی سطوح کمتری از استروژن دارند. این مساله به این دلیل است که شیردهی، دوره‌های قاعدگی را به تاخیر می‌اندازد.
دوره شیردهی طولانی‌تر باعث کاهش قرارگیری در معرض استروژن شده و خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد. یکی از دیگر دلایل این امر این است که سینه پس از شیردهی، بافت زیادی را از دست می‌دهد. در طی این فرآیند، ممکن است سلول‌هایی که DNA آسیب‌دیده دارند و می‌توانند منجر به رشد سلولهای سرطانی شود، از بین بروند. علاوه بر این ممکن است شیردهی منجر به تغییر در بیان ژن‌ها در سلولهای پستان شود. این امر میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
یک مطالعه متاآنالیز نشان داد که تغذیه با شیر مادر به کاهش 20 درصدی خطر ابتلا به سرطان سینه سه‌گانه منفی و کاهش 10 درصدی خطر ابتلا به سرطان پستان گیرنده استروژن منفی کمک می‌کند.
ژنتیک چگونه بر مدت شیردهی تاثیر می گذارد؟
مطالعات تخمین می‌زنند که وراثت‌پذیریِ مدت شیردهی بین 44 تا 54 درصد است. افرادی که ساختار ژنتیکی خاصی دارند ممکن است که فرزندان خود را برای مدت طولانی‌تری نسبت به دیگران شیر دهند.
ژن XRCC2 و خطر ابتلا به سرطان سینه
ژن XRCC2 حاوی دستورالعملهایی برای تولید پروتئین ترمیم DNA است. این پروتئین به حفظ ثبات کروموزومی نیز کمک می‌کند. تغییرات در این ژن با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و کم‌خونی فانکونی مرتبط است. کم‌خونی فانکونی یک اختلال خونی نادر اما جدی است که مغز استخوان شما را از تولید سلولهای خونی جدیدِ کافی برای بدن‌تان باز می‌دارد. این بیماری در بین نسل‌ها منتقل می‌شود.
مطالعه‌ای در سال 2010، به بررسی نقش نقص‌های ترمیم DNA در ایجاد سرطان، به ویژه در سرطان سینه پرداخت. جامعه مورد مطالعه به دو دسته زنان شیرده و زنانی که هرگز شیردهی نکرده بودند تقسیم شد. این مطالعه نشان داد که در میان زنانی که هرگز شیر نداده بودند، آن‌هایی که یک ساختار خاص از این ژن را داشتند، نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها در معرض خطر کمتری برای ابتلا به سرطان پستان بودند. پس از طبقه‌بندی این گروه بر اساس وضعیت یائسگی، مشاهده شد که زنان یائسه با آلل A در مقایسه با زنان دارای آلل G، خطر کمتری برای ابتلا به سرطان سینه داشتند.
ژن MDM2 و خطر ابتلا به سرطان سینه
ژن MDM2 حاوی دستورالعملهایی برای تولید پروتئین MDM2 (Mouse double minute 2 homolog) است. این پروتئین به عنوان پروتئین E3 یوبیکوئیتین-پروتئین لیگاز Mdm2 نیز شناخته می‌شود.
MDM2 به عنوان یک تنظیم‌کننده منفی (فعالیت را سرکوب می‌کند) برای پروتئین سرکوب‌کننده تومور p53، عمل می‌کند. طبق گزارشات یک تحقیق، به نظر می‌رسد که فعالیت ژن MDM2 در سلولهای سرطان سینه تقویت می‌شود. یک ساختار خاص از این ژن بر توانایی پروتئین MDM2 برای اتصال به پروتئین سرکوبگر تومور p53 تاثیر می‌گذارد. آلل G این SNP با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه، به ویژه در زنانی که کمتر از 6 ماه شیر داده‌اند و همچنین زنان چاق، مرتبط است.
سایر عوامل موثر بر طول مدت شیردهی
برخی از عوامل موثر بر مدت شیردهی عبارتند از:
- احساسات فرد پس از زایمان: افسردگی پس از زایمان میتواند بدست آوردن انرژی و روحیه لازم برای شیردهی را برای مادر سخت کند. افسردگی پس از زایمان به شدت بر مادر و انتخاب او برای مراقبت از نوزاد یا شیردهی تاثیر می‌گذارد.
- وضعیت اجتماعی-اقتصادی و اشتغال مادر: زنان با وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین‌تر تمایل دارند که شیردهی را خیلی زود ترک یا قطع کنند. اگر مادر مجبور باشد زودتر به سر کار بازگردد، ممکن است شیردهی را متوقف کند یا وقت کافی برای دوشیدن شیر مادر نداشته باشد.
- ماستیت: ماستیت یا ورم پستان، التهاب بافت پستان است که ممکن است نوعی عفونت باشد و در موارد خاص منجر به درد، تورم، قرمزی، تب یا لرز شود. ماستیت معمولا زنان شیرده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- مسائل مربوط به چفت شدن دهان نوزاد با سینه
- مصرف الکل یا سیگار کشیدن
خلاصه : آیا شیردهی خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد؟
- شیردهی هم برای مادر و هم برای کودک فواید متعددی دارد. شیر مادر تمام مواد مغذی ضروری را برای نوزاد فراهم کرده و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان سینه را در مادر کاهش می‌دهد.
- تحقیقات نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر با کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان مرتبط است. این مساله عمدتا به دلیل کاهش قرار گرفتن در معرض استروژن در دوران شیردهی میباشد.
- ژنتیک هم بر مدت شیردهی و هم بر خطر سرطان سینه تاثیر می‌گذارد و مدت کوتاه‌تر (کمتر از 6 ماه) شیردهی با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط است.
- عوامل موثر بر شیردهی عبارتند از افسردگی پس از زایمان، ترک خوردگی یا درد نوک سینه‌ها، ورم پستان، مشکلات چفت شدن سینه با دهان نوزاد، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، اشتغال مادر، مصرف الکل و سیگار کشیدن.
- غربالگری منظم سرطان سینه با ماموگرافی یا MRI سینه میتواند به تشخیص زودهنگام کمک کرده و از پیش‌‌آگهی خوب حمایت کند.
