لوسمی نوعی سرطان است که خون و مغز استخوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به طور کلی، تعداد مرگ و میرهای ناشی از سرطان خون بین سال‌های 2009 تا 2018 کاهش یافته و میزان کاهش به طور متوسط در هر سال 7/1 درصد بوده است. با این حال، همچنان این شرایط سبب ایجاد بسیاری از اشکال لوسمی خواهد شد.
لوسمی یک بیماری پیچیده است اما با دانش و درک درست می‌توان از پیشروی آن جلوگیری کرد. در این مطلب به طور مختصر علائم، علل و گزینه‌های درمانی برای لوسمی را بررسی خواهیم کرد. سرطان واژه‌ی ترسناکی است، اما آگاه بودن اولین حرکت شما را تبیین می‌کند.
درک لوسمی: مروری کوتاه
سیستم ایمنی شما به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کند تا بدن را سالم نگه داشته و از آن در برابر انواع بیماری‌ها محافظت کند. بخش حیاتی سیستم ایمنی در این شرایط، گلبول‌های سفید خون هستند. لوسمی با تولید سریع گلبول‌های سفید غیرطبیعی مشخص می‌شود، که سلول‌های سالم را در مغز استخوان از بین می‌برد. این سلول‌های غیرطبیعی که به سلول‌های لوسمی معروف هستند، مانع از تولید سایر سلول‌های ضروری خونی می‌شوند که این مورد منجر به عوارض مختلف سلامتی خواهد شد.
علائم سرطان خون
شناخت علائم اولیه: لوسمی ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ایجاد نکند. با این حال، افراد باید مراقب برخی علائم هشداردهنده مانند خستگی غیرقابل توضیح، عفونت‌های مکرر و سهولت کبودی یا خونریزی باشند.
علائم رایجی که باید مراقب آن‌ها باشید: با پیشرفت بیماری، علائم رایج ممکن است شامل تورم غدد لنفاوی، تب، تعریق شبانه، درد استخوان و کاهش وزن غیرقابل توجیه باشد. یکی‌دیگر از مجموعه‌های علائم رایج این بیماری مجموعه‌ای از بیماری‌های پوستی است که یکی از آن‌ها پتشی می‌باشد (البته این بیماری پوستی می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری دیگر باشد). اگر هر یک از این علائم را تجربه کرده‌اید، بسیار مهم است که به سرعت به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. به یاد داشته باشید تشخیص توسط خودتان کارساز نیست و احتمال دادن برای این امر فقط آرامش ذهن شما را مختل می‌کند.
علل و عوامل خطر
استعداد ژنتیکی برای سرطان خون: برخی از افراد ممکن است استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سرطان خون داشته باشند. جهش‌های ژنی خاص می‌توانند، خطر ابتلا به لوسمی را افزایش دهند و افراد با سابقه‌ی خانوادگی لوسمی ممکن است احتمال بیشتری برای ابتلا به آن داشته باشند. به یاد داشته باشید که داشتن خطر ژنتیکی بالاتر برای بیماری لوسمی، شما را محکوم به تشخیص نهایی برای ابتلا به این بیماری نمی‌کند، بلکه بسیار راحت، تنها لازم است تا نسبت به انتخاب‌های سبک زندگی خود فعال و مراقب باشید.
عوامل محیطی و شیوه‌ی زندگی: قرارگرفتن در معرض برخی سموم محیطی مانند بنزن و برخی مواد شیمیایی، ممکن است در ایجاد سرطان خون نقش داشته باشد. علاوه بر این، عادات سبک زندگی ناسالم مانند سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل، می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
اشعه و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی: سطوح بالای قرارگرفتن در معرض اشعه، مانند پرتودرمانی جهت درمان سرطان، می‌تواند یک عامل خطر برای سرطان خون باشد. برخی از داروهای شیمی‌درمانی که برای درمان انواع دیگر سرطان استفاده می‌شوند نیز ممکن است خطر ابتلا به لوسمی را افزایش دهند.
انواع سرطان خون
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL): این نوع از لوسمی در درجه‌ی اول کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما می‌تواند در بزرگسالان نیز رخ دهد. این شکل از لوسمی به سرعت پیشرفت می‌کند و نیاز به درمان فوری دارد.
لوسمی میلوئیدی حاد (AML): این نوع از لوسمی در بزرگسالان شایع‌تر است و به سرعت ایجاد می‌شود و سلول‌های میلوئیدی در مغز استخوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL): این شکل از لوسمی به طور معمول به کندی پیشرفت می‌کند و در افراد مسن شایع‌تر است. لوسمی لنفوسیتی مزمن بر لنفوسیت‌ها که نوعی از گلبول‌های سفید هستند، تاثیر می‌گذارند.
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML): این فرم از لوسمی شامل تولید بیش از حد سلول‌های میلوئیدی است و معمولا در مرحله‌ی اولیه به کندی پیشرفت می‌کند.
تشخیص سرطان خون
آزمایش خون و نمونه‌برداری مغز استخوان: در صورت مشکوک بودن فردی به جهت ابتلا به سرطان خون، یک سری آزمایش خون و نمونه برداری از مغز استخوان برای تایید تشخیص این بیماری و تعیین نوع و زیرشاخه‌ی آن، انجام می‌شود.
آزمایش ژنتیکی برای انواع لوسمی: آزمایش ژنتیک، نقش مهمی در شناسایی جهش‌های ژنی خاص مرتبط با انواع به خصوصی از سرطان خون دارد. اطلاعات به دست آمده از این تست به تنظیم برنامه‌های درمانی برای داشتن نتایج بهتر، کمک می‌کند.
گزینه‌های درمان
شیمی درمانی: شیمی درمانی اغلب خط اول درمان لوسمی است. این درمان شامل استفاده از داروهای قوی جهت از بین بردن یا مهار رشد سلول‌های سرطان خون است.
درمان هدفمند: درمان هدفمند بر مولکول‌های خاصی که در رشد سلول‌های سرطان خون نقش دارند، تمرکز کرده و آسیب به سلول‌های سالم را کاهش می‌دهد.
پرتو درمانی (درمان موضعی): پرتو درمانی ممکن است برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌های سرطانی در نواحی خاص مانند طحال یا مغز استفاده شود.
پیوند سلول‌های بنیادی: برای برخی از موارد سرطان خون، پیوند سلول‌های بنیادی امکان جایگزینی مغز استخوان فرد بیمار با سلول‌های بنیادی سالم را فراهم می‌کند.
ابمونوتراپی: این درمان، پاسخ ایمنی بدن را برای شناسایی و حمله‌ی موثرتر به سلول‌های سرطان خون افزایش می‌دهد. این روش درمانی، راهی جدید است که توجه جامعه‌ی پزشکی را به خود جلب کرده و امید بالقوه‌ای را حتی برای بیمارانی که سرطان پیشرفته دارند، به همراه داشته است.
مقابله با سرطان خون
شیمی درمانی ممکن است عوارض جانبی مانند حالت تهوع، ریزش مو و خستگی ایجاد کند. رویارویی به هیچ یک از این عوارض، ساده نیست، اما همکاری نزدیک با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شما در مدیریت این چالش‌ها کمک کند. با این وجود حیات فرد حتی در لحظه‌ی شنیدن تشخیص اولیه هم می‌تواند به طور کامل دچار تغییر شود.
این امری طبیعی است که فرد احساس از دست دادن، اضطراب و یا غرق شدن داشته باشد. از جستجو برای حمایت عاطفی خجالت نکشید، یا اگر به یک دوست یا یکی از اعضای خانواده کمک میکنید تا با تشخیص سرطان کنار بیاید، دست یاری خود را به سوی او دراز کنید تا بتواند به شما تکیه کند. شفای ذهن به اندازه‌ی سلامت بدن مهم است و در برخی موارد این شرایط صحتی برای برتری ذهن و قدرت آن برای کنترل جسم خواهد بود.
آگاهی، اولین خط دفاعی شما
اهمیت این موضوع همچنان به میزان کافی مورد تاکید قرار نگرفته است که تشخیص زودهنگام از طریق معاینات منظم پزشکی، به طور قابل توجهی نتایج درمان را بهبود می‌بخشد. در قدم اول، انتخاب غربالگری خودتان نیاز به آگاهی و شجاعت خواهد داشت.
خبر خوب این است که نیازی به صبر تا بروز علائم سرطان نیست. شما می‌توانید با درک طرح ژنتیکی خود از طریق آزمایش ژنتیک سرطان و اختلالات قلبی و عصبی مرکز خدمات تخصصی ژنتیک حنیفا، کنترل متغیرها را در دست بگیرید. ارزیابی احتمال ابتلا به سرطان خون و سایر سرطان‌ها تنها قدم اول خواهد بود. شما همچنین می‌توانید یک سبک زندگی سالم و پیشگیری پویا را با استفاده از وعده‌های غذایی شخصی‌سازی‌شده، تمرینات و برنامه‌های روزانه‌ای که برای شما طراحی شده‌اند، ایجاد کنید.
