آیا هر روز صبح با وجود 8 ساعت خوابیدن، خسته و بی‌قرار از خواب بیدار می‌شوید؟ پس این احتمال وجود دارد که 13 تا 23 درصد خواب عمیق توصیه شده از کل زمان خواب خود را دریافت نکرده باشید. به نظر می‌رسد ژن‌ها نقش اساسی در الگوی خواب عمیق افراد دارند.
آیا می‌دانستید؟ ژن‌ها یکی از بازیگران اصلی در رفتار خواب و خطر ابتلا به اختلالات خواب هستند. برای درک نقش ژن‌ها در الگوهای خواب خود می‌توانید تنها با استفاده از یک نمونه‌ی بزاق، آزمایش ژنتیک خواب حنیفا را انجام دهید.
خواب عمیق چیست؟
خواب عمیق سومین مرحله‌ی خواب است که بیدار شدن از آن، نسبت به همه‌ی مراحل دیگر سخت‌تر می‌باشد. در این مرحله بیشترین تجدید قوای بدن انجام می‌شود. مرحله‌ی غیر REM اولین مرحله‌ی خواب است که پس از آن فرد وارد مرحله‌ی خواب سبک می‌شود. این مرحله سپس با خواب REM دنبال می‌شود.
در طول خواب عمیق، بدن هورمون رشد انسانی را تولید کرده و با ترمیم استرس‌های فیزیکی روزانه، بدن را به حالت اولیه باز می‌گرداند. علاوه بر این مغز رویدادهای روز را به خاطرات بلند مدت تبدیل می‌کند.
چه عواملی خواب عمیق را مختل می‌کنند؟
در طول یک خواب معمولی شبانه، یک فرد چهار مرحله‌ی مجزا را پشت سر می‌گذارد. اگر این چرخه مختل شود، می‌تواند منجر به خواب ضعیف شود، به خصوص اگر مرحله‌ی خواب عمیق تحت تاثیر قرار گیرد.
اختلال خواب عمیق می‌تواند موقتی باشد و در اثر عواملی مانند جت لگ، بیماری، استرس، مصرف زیاد کافئین یا عوارض جانبی دارو ایجاد شود. کمبود خواب مزمن می‌تواند ناشی از مسائل مربوط به سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب یا استرس باشد. علاوه بر این، اگر از هر یک از اختلالات خواب زیر رنج می‌برید، ممکن است خواب عمیق شما تحت تاثیر قرار گیرد:
- اختلالات ریتم شبانه‌روزی
- آپنه‌ی خواب
- خر و پف کردن
- نارکولپسی
- سندرم پای بی‌قرار
- کابوس یا وحشت شبانه
جنبه‌ی ژنتیکی خواب عمیق
مطالعات نشان داده‌اند که ژن ADA می‌تواند بر خواب عمیق تاثیر بگذارد. این ژن یک آنزیم آدنوزین دآمیناز تولید کرده که مولکولی به نام آدنوزین را تجزیه می‌کند. این واکنش بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی حیاتی را تنظیم می‌کند. تغییرات ژن ADA با کاهش پردازش آدنوزین همراه است. تجمع آدنوزین می‌تواند باعث افزایش خستگی شود. افرادی که دارای یک یا چند نسخه از این تغییرات هستند ممکن است خواب عمیق کمتری را تجربه کنند و احتمالا خواب آلودگی روزانه‌ی بیشتری نسبت به دیگران احساس کنند.
آیا می‌دانستید؟
با چرخه‌ی خواب/بیداری، هرچه بیشتر بیدار باشید، بدن نیاز بیشتری به خوابیدن احساس می‌کند. این پدیده، فشار خواب نام دارد. افزایش آدنوزین باعث فشار خواب می‌شود. در طول روز، زمانی که انرژی مصرف می‌کنیم، برای سوخت‌رسانی به بدن ATP تجزیه شده و آدنوزین به عنوان یک محصول جانبی آزاد می‌شود. بنابراین، هر چه انرژی بیشتری مصرف کنیم، آدنوزین بیشتری ترشح شده و باعث خواب آلودگی می‌شود.
