میل به غذا خوردن در همهی افراد طبیعی است. مقاومت در برابر تمایلات شدید به غذاهای خاص میتواند چالش برانگیز باشد و اغلب منجر به اختلال در قضاوت افراد نیز میشود. تمایلات ناسالم غذایی در هر فردی به طور متفاوتی ظاهر میشود، اما اغلب به معنای افراط در انتخاب غذاهاییست که کمتر مغذی هستند. همهی ما احتمالا این احساسات را تجربه کردهایم. اگر فرد کالری بیش از حد دریافت کند، ممکن است در معرض خطرات سلامتی متعددی قرار بگیرد.
این تمایلات ممکن است طاقتفرسا به نظر برسند، اما درک دلایل اساسی میل به غذا خوردن میتواند به ما کمک کند تا استراتژیهای موثری برای مدیریت و غلبه بر آنها ایجاد کنیم. در این مقاله به بررسی دلایل علمی هوسهای غذایی پرداخته و انواع مختلفی از هوسهای غذایی را بررسی میکنیم و میفهمیم که چرا غذاهای ناسالم، مقصر اصلی این امر هستند. البته علاوه بر این، نکاتی را خواهیم گفت که به کمک آنها میتوانید این هوسها را مدیریت کنید.
طبیعت هوسهای غذایی: چرا دچار هوسهای غذایی میشویم؟
-
عوامل عصبی
میل به غذا، یک مبنای عصبی دارد که در درجهی اول شامل سیستم پاداش مغز میشود. هنگامیکه غذاهای خاصی به ویژه آنهایی که قند، چربی یا نمک بالایی دارند را مصرف میکنیم، ، مغز ما انتقالدهندههای عصبی، مانند دوپامین را آزاد کرده و احساس لذتبخشی را در ما ایجاد میکند. این تقویت مثبت، ما را تشویق میکند که دوباره به دنبال آن غذاها برویم؛ همین مساله است که منجر به ایجاد هوسهای غذایی میشود. پرخوری اغلب نتیجه چنین هوسهای غذایی است که منجر به آزاد شدن دوپامین میشوند.
-
عدم تعادل تغذیهای
محققان پیشنهاد کردهاند که هوسهای غذایی میتوانند به دلیل کمبودهای غذایی ایجاد شوند. به عنوان مثال، میل به شکلات ممکن است نشاندهندهی نیاز به منیزیم باشد، در حالی که میل به خوردن تنقلات نمکی نشانهی کمبود سدیم است. بدن ما ممکن است برای رفع این عدم تعادل به طور غریزی به دنبال غذاهای خاصی باشد. با این حال، این مساله ممکن است در همهی موارد درست نباشد. این هوسها در حالت ایدهآل باید شما را به سمت غذاهای غنی از مواد مغذی باکیفیت، مثلا میوهها و سبزیجات سوق دهد، در حالی که در واقعیت، ما به دنبال تغذیهی ناسالم میرویم.
-
هوسهای غذایی یک غریزهی تاریخی هستند.
از نظر بیولوژیکی، بدن ما به دنبال غذاهای پرکالری و سرشار از قند، چربی و نمک است. در گذشته، زمانی که کمبود مواد غذایی رواج داشت، این غذاهای سرشار از انرژی برای بقا بسیار مهم بودهاند. با این حال، در دنیای رفاه امروزی، این ترجیح ذاتی برای غذاهای پرکالری میتواند منجر به مصرف بیش از حد گزینههای ناسالم شود. به همین دلیل است که نگرانیهای فزایندهای در مورد تاثیری که غذاهای ناسالم بر چاقی افراد جامعه میگذارند به وجود آمده است. امروزه، با بهبود خدمات تحویل غذا، چنین غذاهایی بیش از پیش در دسترس هستند.
-
عوامل روانی و عاطفی
پریشانی عاطفی ارتباط شدیدی با میل به غذا دارد. حالتهای ذهنی، مانند استرس، بیحوصلگی یا اضطراب، اغلب میتوانند باعث ایحاد میل به غذا خوردن شوند که به عنوان تسکینی موقت عمل میکند. علاوه بر این، استرس بر هورمونهایی از جمله کورتیزول، که با پرخوری مرتبط است، تاثیر میگذارد.
-
رسانه و تبلیغات
عادات غذایی ما بیشتر از آنچه که فکر میکنید، انتخابهایی هیجانی هستند. قرار گرفتن در معرض غذاهای بسیار فرآوریشده و ناسالم از طریق بازاریابی و رسانه میتواند به ایجاد هوس برای خوردن این اقلام منجر شود. بهعلاوه تبلیغات هوشمند و برندسازی هم میتوانند به طور موفقیتآمیزی غذاهای ناسالم را با احساسات مثبت مرتبط کرده و در مورد گزینههای سالمتر احساسات منفی ایجاد کنند.
پیامدهای مرتبط با سلامتی در رابطه با میل به غذا و راهکارهایی برای مهار آن
1. پیامدهای سلامتی
زیادهروی مکرر در هوسهای غذایی ناسالم میتواند منجر به طیف وسیعی از پیامدهای منفی برای سلامتی شود. مصرف بیش از حد غذاهای شیرین و پرچرب باعث افزایش وزن، چاقی و افزایش خطر بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع 2 و بیماریهای قلبی شود. علاوه بر این، یک رژیم غذایی نامتعادل و فاقد مواد مغذی ضروری میتواند سلامت کلی شما را به خطر بیندازد.
2. استراتژیهایی برای مقابله با هوسهای غذایی
- تغذیهی آگاهانه: تمرین غذا خوردن آگاهانه میتواند به ما کمک کند تا نسبت به هوسهای خود و دلایل آن آگاه شویم. در واقع، با درک این موضوع که به جای گرسنگی واقعی با یک ولع مواجه هستید، میتوانید به جای رفتار احساسی، کمی صبر کنید و موقعیت را ارزیابی کنید.
- رژیم غذایی غنی از مواد مغذی: یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی میتواند به رفع برخی از دلایل زمینهای برای هوسهای غذایی کمک کند. برای رفع نیازهای تغذیهای بدنتان، بر ترکیب انواع میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای بدون چربی تمرکز کنید. شروع آن میتواند سخت باشد، اما مطالعات نشان دادهاند که کاهش دفعات خوردن یک غذای خاص، به شما این امکان را میدهد که بدنتان را آماده کنید تا در طول زمان کمتر هوس خوردن این غذاها را داشته باشد.
- استرس را مدیریت کنید: یافتن راههای جایگزین برای مدیریت استرس و احساسات، مانند ورزش، مدیتیشن، یا سرگرمیها مختلف، میتواند اتکا به غذا به عنوان یک مکانیزم مقابلهای را کاهش دهد.
- جایگزینهای سالم: برای رفع هوسهای غذاییتان جایگزینهای سالمتری را شناسایی کنید. به عنوان مثال، دسرهای شیرین را با میوههای تازه جایگزین کنید یا به جای پاپکورنهایی که با کره و نمک سرخ شدهاند، آن را در هواپز درست کنید. اگر در حال حاضر به شدت به دنبال مهار گرسنگی خود هستید، میتوانید به جای آن، این جایگزینهای سالم را امتحان کنید.
- اعتدال، نه محرومیت: محرومیت کامل از برخی غذاها در واقع میتواند تاثیر نامطلوبی بر تشدید هوسها داشته باشد. برای جلوگیری از احساس محدودیت، به خودتان اجازه دهید گاه به گاه غذاهای ناسالم را در حد اعتدال بخورید. به همین دلیل است که روزهای تقلب اهمیت زیادی در رژیم غذایی دارند.
نتیجه گیری: توانمندسازی خود در برابر هوسهای ناسالم
پشت این میل شدید به غذا خوردن، علم پیچیدهای نهفته است. با این حال، نکتهی ساده این است که فرماندهی بدن شما، خودتان هستید. انتخابهای غذایی شما در اختیار خودتان است و بر بسیاری از عواملی که بر گرسنگی و هوس شما تاثیر میگذارند کنترل دارید. داشتن دانش لازم برای انجام این کار مستلزم کمی مطالعه است، اما حداقل، متوجه میشوید که لازم نیست تسلیم شوید.
اگر میخواهید رژیم غذایی خود را به سطح مطلوبتری برسانید، آزمایش ژنتیک تغذیهی حنیفا میتواند به شما این دانش را بدهد که انتخابهای غذایی مطمئنی داشته باشید. این آزمایش که به سادگی و حتی در خانه هم میتواند انجام شود، مشخصات غذایی شما را بر اساس DNA منحصر به فردتان نشان میدهد. به این ترتیب، انواع غذاها و مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را میشناسید و با کمک آن هوسهایتان را کاهش میدهید و یا صرفا سالمتر زندگی میکنید.