اعتیاد به قمار یک اختلال جدی سلامت روان است که می‌تواند زندگی افراد را ویران کند. در این حالت، با اینکه قمار ممکن است زندگی فرد را ویران کند اما او میل شدید و مداومی به انجام این کار دارد. به نظر می‌رسد برخی از افراد بیشتر از دیگران مستعد اعتیاد به قمار هستند و همین مساله دانشمندان را درباره‌ی تاثیر ژنتیک بر این اعتیاد کنجکاو کرده است. اگر یکی از اعضای خانواده‌ی شما با اعتیاد به قمار دست و پنجه نرم می‌کند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این مشکل باشید. اگر فکر می‌کنید ممکن است به قمار معتاد شده باشید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.
پیشینه‌ی تحقیقات درباره‌ی اعتیاد
اعتیادهای رفتاری حول سیستم پاداش مغز می‌چرخند که عمدتا توسط هورمون دوپامین هدایت می‌شوند. دوپامین، هورمون احساس خوب، به دلیل اثرات لذت‌بخشی که دارد نقش مهمی در بسیاری از انواع اعتیاد، از جمله اعتیاد به قمار ایفا می‌کند. فعالیت‌هایی که احساس خوبی ایجاد می‌کنند مانند رابطه‌ی جنسی، خرید، مصرف مواد مخدر، سیگار کشیدن، بازی و قمار می‌توانند باعث ترشح دوپامین شوند.
اثرات دوپامین باعث می‌شود که فرد فعالیت مورد نظر را تکرار کند و زمانی که این کار برای مدتی ادامه یابد تبدیل به اعتیاد می‌شود. به نظر می‌رسد که اثر تقویت‌کننده‌ی دوپامین در اعتیاد نقش بیشتری نسبت به اثر مستقیم آن دارد. این به چه معناست؟
سیگنال‌دهی دوپامین در طول فعالیت‌های لذت‌بخش باعث ایجاد تغییراتی در نحوه‌ی عملکرد سلول‌های مغز می‌شود. دوپامین مسیرهای خاصی که فرد را قادر می‌سازند تا به راحتی و بدون فکر کردن به یک فعالیت، آن را تکرار کند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این تکرار منجر به اعتیاد می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهند که در افراد معتاد به هیجان قمار، در واقع، مسیرهای پاداش در مغز کمتر فعالیت می‌کنند. این مساله با اصطلاحی به نام مدل کمبود پاداش توصیف می‌شود. این مدل نشان می‌دهد که افراد مستعد اعتیاد دارای یک سیستم پاداش خفته هستند که آن‌ها را مستعد فعالیت‌های تحریک‌کننده‌ی پاداش مانند قمار می‌کند.
آیا اعتیاد به قمار ژنتیکی است؟
بسیاری از ما می‌توانیم بدون اینکه با مشکلات زیادی مواجه شویم، چند شرط‌بندی کوچک انجام دهیم. اما برخی از افراد با اعتیاد به قمار دست و پنجه نرم می‌کنند که می‌تواند به طور قابل توجهی بر زندگی آن‌ها تاثیر بگذارد. حال این سوال پیش می‌آید: آیا افراد خاصی به دلیل ساختار ژنتیکی خود به طور طبیعی تمایل بیشتری برای ابتلا به اعتیاد به قمار دارند؟
مطالعه‌ای که در شماره‌ی ژوئن 2017 آرشیو روانپزشکی عمومی منتشر شد، تلاش کرده است تا به این سوال پاسخ دهد.
گروه مورد مطالعه
این مطالعه، توسط دانشمندان دانشگاه میسوری-کلمبیا و موسسه‌ی تحقیقات پزشکی کوئینزلند استرالیا انجام شد. حدود 2700 زن و 2000 مرد دوقلوی استرالیایی در این مطالعه شرکت داشتند. محققان، مجموعه‌ای از سوالات را از این گروه پرسیدند و پاسخ‌های دوقلوهای همسان (با ساختار ژنتیکی یکسان) و دوقلوهای ناهمسان (50٪ ساختار ژنتیکی مشابه) را با هم مقایسه کردند.
یافته‌های مطالعه
یافته‌ها نشان می‌دهند که اگر یک قل مشکل قمار داشته باشد، خطر قمار کردن در قل دیگر، در یک دوقلوی همسان نسبت به دوقلوهای ناهمسان بیشتر است. همچنین این مطالعه گزارش داد که در حالی که تقریبا همه‌ی اعضای مطالعه قمار می‌کردند، مردان (3٪) بیشتر از زنان (1٪) معتاد به قمار بودند. طبق اظهارات این محققان: «ژن‌ها بر حداقل 50 درصد تمایل افراد به قمار، بدون توجه به جنسیت، تاثیر می‌گذارند».
اساس علمی افزایش تمایل به قمار
تجزیه و تحلیل ژنتیک مولکولی اعتیاد به قمار، اشکال خاصی از ژن‌ها را نشان داد که به مواد شیمیایی مغز (به نام انتقال‌دهنده‌های عصبی) که در قمار پاتولوژیک نقش دارند، مرتبط هستند. این پیوند نشان می‌دهد که افراد خاصی ممکن است بیشتر مستعد اعتیاد به قمار باشند، زیرا ژن‌های آن‌ها بر نحوه‌ی تعامل مغز با هورمون‌های شادی تاثیر می‌گذارند. افرادی که این تغییرات ژنتیکی مرتبط با اعتیاد به قمار را دارند، می‌توانند آن‌ها را به فرزندان خود منتقل کنند و باعث به ارث رسیدن آن شوند.
چه ژن‌هایی باعث اعتیاد به قمار می‌شوند؟
همین مطالعه، در افراد مبتلا به اعتیاد به قمار، تغییرات ژنتیکی را شناسایی کرد که در انتقال دوپامین و سروتونین نقش دارند. به طور خاص، مونوآمین اکسیداز A یا ژن MAO-A ارتباط قابل توجهی با اعتیاد به قمار نشان داد. ژن MAO-A یک عامل کلیدی در توزیع سروتونین و دوپامین است. تغییرات خاصی در این ژن به دلیل دوپامین ناشی از رویدادهای قمار، افراد را بیشتر به احساسات لذت‌بخش حاصل از آن وابسته می‌کند.
به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که برخی از مردان حامل یک تغییر در ژن سروتونین خود هستند که باعث افزایش تولید سروتونین هنگام قمار می‌شود. این افزایش ممکن است قمار را برای کسانی که این تغییر ژنتیکی را دارند اعتیادآورتر کند. این تغییر در زنان شناسایی نشد؛ به همین دلیل است که مردان ممکن است بیشتر مستعد اعتیاد به قمار باشند.
سایر عوامل خطر اعتیاد به قمار
سن
قمار در بین افراد کمتر از 65 سال بیشتر دیده می‌شود. با افزایش سن افراد، ریسک‌پذیری کاهش می‌یابد.
شرایط روانی
افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی و ADHD در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکل قمار هستند.
استرس
استرس اغلب به عنوان محرک رفتار قمار شناخته می‌شود. طبق یک مطالعه، تقریبا 50 درصد از افراد مبتلا به اختلالات قمار که تحت درمان شناختی-رفتاری قرار می‌گیرند، حالت‌های هیجانی منفی مانند استرس را تجربه کرده‌اند.
خانه و محیط اجتماعی
اطرافیان شما بر رفتارها و انتخاب‌های شما تاثیر می‌گذارند. محاصره کردن خود با افرادی که دائما قمار می‌کنند می‌تواند به دلیل فشار محیط، تمایل شما را به قمار افزایش دهد. زندگی در محیطی که در آن قمار به طور گسترده پذیرفته شده و به طور منظم انجام می‌شود، می‌تواند شانس تبدیل شدن به یک قمارباز را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
تروما / سوء استفاده
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال قمار می‌توانند ارتباط نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. مطالعات نشان می‌دهند که تا 34 درصد از افرادی که مشکلات قمار دارند به PTSD نیز مبتلا هستند.
نتیجه‌گیری
برآیند حاصل از این بحث آن است که، اعتیاد به قمار ممکن است یک جزء ژنتیکی داشته باشد. با این حال، تحت تاثیر عوامل محیطی نیز قرار دارد. اگر فکر می‌کنید ممکن است مشکل قمار داشته باشید، با پزشک یا متخصص سلامت روان خود صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند به تشخیص اینکه آیا مشکل قمار دارید یا خیر کمک کنند و بینش‌هایی در مورد گزینه‌های درمانی موجود به شما ارائه دهند.
خلاصه: آیا اعتیاد به قمار ژنتیکی است؟
- رفتارهای اعتیادآور ناشی از واکنش مغز ما به ترشح هورمون‌های احساس خوب مانند دوپامین و سروتونین می‌باشند.
- طبق یک مطالعه که بر روی دوقلوها انجام شد، ژن‌ها بر حداقل 50 درصد تمایل افراد به قمار، صرف نظر از جنسیت، تاثیر دارند.
- ژن MAO-A ارتباط مهمی با اعتیاد به قمار دارد. برخی تغییرات ژن MAO-A، افراد را به احساسات لذت‌بخش ناشی از دوپامین حاصل از رویدادهای قمار، معتاد می‌کند.
- سایر عوامل خطر برای اعتیاد به قمار عبارتند از: سن کمتر، استرس، سایر شرایط سلامت روان و آسیب‌های روحی.
