20 ویژگی ژنتیکی که از آن‌ها بی‌اطلاع هستید!

  • منبع: circledna
  • چهارشنبه 11 بهمن 1402
  • 19 دقیقه مطالعه

DNA چه مواردی را در رابطه با شما آشکار می‌­کند؟ خصوصیات، شرایط سلامتی، مواهب طبیعی، استعدادها و ویژگی‌های ژنتیکی، بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که اکثر ما انتظار داریم. بسیاری از این ویژگی‌های ژنتیکی صرفا توسط DNA تعیین نمی‌شوند، بلکه بیش‌تر تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. درست است که عوامل فرهنگی و محیطی به احتمال ابتلای ما به بیماری­‌ها یا ویژگی‌هایی که از نظر ژنتیکی مستعد آن هستیم، کمک می‌کنند، اما هنوز هم خصوصیات ژنتیکی زیادی وجود دارد که در مورد خودتان کشف نکرده‌­اید.

 

در حالی که اکثر آزمایشات DNA، اطلاعاتی در رابطه با اصل و نسب فرد ارائه می‌دهند، آزمایش‌­های مرکز خدمات تخصصی ژنتیک حنیفا یک گزارش جامع بر اساس DNA ارائه می‌­دهد. در واقع، این آزمایش­‌ها بیش از 1100 صفت ژنتیکی شما را بررسی کرده و اطلاعات آن را در اختیار شما قرار می‌دهند. این اطلاعات شامل نقاط قوت و ضعف تناسب اندام، خطر ابتلا به سرطان و بیماری­‌های مزمن، ویژگی­‌های رفتاری، ویژگی­‌های شخصیتی، الگوهای خواب و موارد دیگر می­‌باشند.

 

نتایج آزمایش DNA به شما این امکان را می‌­دهد که خودتان را بهتر بشناسید و مسئولیت سلامتی خود را بر عهده بگیرید. شما می‌­توانید گزارش خود را تحلیل کنید و در هر بخشی که خطر ابتلا به مشکلات سلامتی وجود دارد، اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید و از مواردی که ژن­‌های شما در آن‌ها قوی­‌تر از دیگران هستند، آگاهی پیدا کنید. برای مثال، ممکن است داشتن پوستی عالی در DNA شما باشد، اما در عین حال بر اساس ژنتیک فردی‌تان، احتمال بروز مشکلات خواب در شما بیش‌تر شود. به یاد داشته باشید، ژنتیک، تنها عامل تعیین‌کننده‌ی این ویژگی­‌ها نیست، اما بر احتمال داشتن آن­‌ها تاثیر می­‌گذارد و به همین دلیل است که آزمایش‌های DNA می‌­توانند مفید باشند؛ زیرا دانش نوعی قدرت است.

 

آگاه شدن از استعداد ژنتیکی خود نسبت به برخی از مواهب طبیعی، استعدادها و ویژگی­‌های شخصیتی می‌­تواند به شما کمک کند تا نقاط قوت طبیعی خود را تقویت کنید و از آن­‌ها به بهترین نحو استفاده کنید. به طور مشابه، دانستن خطر ژنتیکی کمبودهای غذایی خاص، نمونه‌ای از ضعف‌هایی‌ست که در گزارش تغذیه حنیفا مشخص می­‌شود. با دانستن این کمبودها می‌­توانید برای انجام اقدامات پیشگیرانه برنامه‌­ریزی کنید و با ضعف­‌های خود مقابله کنید.

 

در زیر فهرستی از برخی ویژگی‌هایی که ممکن است ندانید ژنتیکی هستند و ویژگی‌هایی که ژن‌های شما می‌توانند (تا حدی) مسئول آن‌ها باشند، آمده است:

 

الگوی خواب

 

الگوهای خواب

 

آیا درحالی‌که شما یک فرد شب بیدار هستید، شریک زندگی‌تان یک فرد سحرخیز است؟ ژن‌ها به شدت بر عملکرد ریتم شبانه‌روزی ما تاثیر می‌گذارند و چرخه‌ی خواب و بیداری را کنترل می‌کنند. آن‌ها با تغییر نحوه‌ی واکنش به نور، هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی، زمان‌های ترجیحی فرد برای بیدار شدن و رفتن به رخت‌خواب را تحت تاثیر قرار می­‌دهند. ممکن است از نظر ژنتیکی، به احتمال بیش‌تری کرونوتیپ دیررس داشته باشید؛ این بدین معناست که طبق ساختار DNAتان، احتمالا یک فرد شب بیدار هستید.

 

تحمل استرس

 

اینکه چقدر می‌­توانید استرس خود را کنترل کنید، چه نگران باشید چه جنگجو، تحت تاثیر ژن‌­های شما قرار دارد. سروتونین، دوپامین و هورمون استرس کورتیزول بر توانایی ما برای پاسخ دادن به چالش‌ها یا برگشت به آن­‌ها تاثیر می‌گذارند، بنابراین برای بررسی این ویژگی، ژن‌هایی را آزمایش می‌کنیم که تولید و حذف این هورمون­‌ها از بدن را کنترل می‌کنند.

 

بر اساس نتایج آزمایش DNA، ممکن است متوجه شوید که به احتمال زیاد یک فرد «نگران» با تحمل استرس کم یا یک فرد «خنثی‌گرا» با تحمل استرس متوسط هستید. اگر خوش شانس باشید، در DNA شما نوشته شده است که یک فرد «جنگجو» با قدرت بالای تحمل استرس هستید. وقتی صحبت از نگرانی به میان می­‌آید، بدانید که ویژگی شخصیتی روان­‌رنجور بودن نیز تحت تاثیر ژن­‌های شما قرار دارد.

 

نیش حشرات

 

اگر بعد از یک شب کمپینگ یا یک روز پیاده‌­روی در بیابان، سرتاسر بدن‌تان پر از نیش حشرات می­‌شود، ممکن است بخاطر DNA شما باشد. تقریبا 85٪ از آسیب­‌پذیری شما در برابر نیش حشرات ژنتیکی است؛ همان‌طور که دفع یا جذب حشرات مزاحم به‌واسطه‌ی گروه خونی، سطح آمونیاک، اسید لاکتیک و اسید اوریک عرق نیز می­‌توانند ژنتیکی باشند.

 

طعم مورد علاقه

 

حساسیت شما به مزه‌­ها بیشتر ژنتیکی است؛ این ویژگی می­‌تواند شما را به سمت یک رژیم غذایی متنوع­‌تر ببرد. به ندرت پیش می‌آید که فردی بطور وراثتی، نسبت به مزه‌­ها حساس نباشد. با این حال، این که فردی از نظر ژنتیکی به مزه­‌های شیرین علاقه بیش‌تری داشته باشد، کاملا رایج است. آیا شما هم از آن دسته از افرادی هستید که تمایل بیش‌تر به طعم شیرین در ژن‌­های‌تان وجود دارد؟ دانستن این موضوع در مورد خودتان به شما کمک می­‌کند تا اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید؛ برای مثال از نگهداری بیش از حد شیرینی در خانه خودداری کنید و به جای آن، از میان‌وعده‌های سالم استفاده کنید.

 

کنترل اشتها

 

کنترل اشتها

 

توانایی کنترل اشتها یکی از ویژگی­‌هایی‌ست که می‌­تواند تحت تاثیر DNA قرار بگیرد. ژن­‌هایی که با تولید و متابولیسم لپتین، گرلین و انسولین سر و کار دارند می­‌توانند بر کنترل اشتهای شما تاثیر بگذارند. در حالی که انسولین قند را وارد سلول­‌ها کرده و لپتین اشتها را کاهش می‌­دهد، گرلین میل به غذا را افزایش داده و بر وزن بدن تاثیر می­‌گذارد. با این حال، اگر نتایج آزمایش DNA شما نشان داد که کنترل اشتهای ضعیفی دارید، ناامید نشوید. آهسته‌تر و آگاهانه‌تر غذا خوردن، در کنار انتخاب غذاهایی که حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشند، می‌تواند به شما کمک کند. با اراده‌ی قوی می­‌توانید برخلاف ژنتیک‌تان پیش بروید و اشتهای خود را کنترل کنید.

 

پاسخ به مکمل­‌ها و جذب مواد مغذی

 

اگر بدن شما به آنچه در حال حاضر مصرف می‌کنید پاسخ نمی‌دهد، مکمل‌ها یا سوپرغذاها را نادیده نگیرید. ژن‌های شما بر میزان جذب و متابولیسم برخی مواد مغذی از جمله اسیدهای چرب امگا ۳، ید و منیزیم تاثیر می‌گذارند. برای مثال ممکن است به دوز بالاتری نیاز داشته باشید یا اینکه باید به طور کامل بر مواد مغذی مختلف دیگری تاکید کنید.

 

حساسیت به دود دست دوم سیگار

 

چه آسم داشته باشید و چه مجاری تنفسی شما پس از معاشرت با افراد سیگاری تحریک شده باشد، اکنون می‌توانید از دلیل آن آگاه شوید. برخی از ژن‌ها بر پاسخ ریه‌های شما به سموم موجود در دود سیگار تاثیر می‌گذارند.

 

سن و ظاهر پوست

 

تعداد زیادی از ژن­‌ها بر چگونگی مقابله‌ی پوست شما با استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی و اشعه‌ی ماوراء بنفش تاثیر می­‌گذارند. اینکه پوست شما چقدر کلاژن، تقسیم سلولی و محتوای آب را حفظ می­‌کند نیز تحت تاثیر ژن­‌ها قرار دارد. اگر پروفایل ژنتیکی پوست‌تان نشان­‌دهنده‌ی بالغ­‌تر بودن آن است، مهم است که از سموم محیطی و مصرف بیش از حد الکل خودداری کنید و در عین حال از پوست خود به خوبی مراقبت کنید.

 

خطر آسیب­‌دیدگی

 

ژن­‌های شما می‌­توانند خطر آسیب­­‌دیدگی‌تان را تعیین کنند و گزارش تناسب اندام و استعدادیابی ورزشی حنیفا به طور دقیقی شما را از این خطر ژنتیکی باخبر می­‌کند. به عنوان مثال، خطر آسیب‌دیدگی آشیل و رباط، هر کدام به طور جداگانه­‌ای در این آزمایش مورد بررسی قرار می­‌گیرند.

 

ما چندین نوع مختلف کلاژن داریم و کلاژن نوع V تاثیر قابل­‌توجهی بر خطر آسیب دیدن بافت نرم می­‌گذارد. اگر تولید کلاژن نوع V شما به طور طبیعی به اندازه‌ی افرادی که خطر آسیب کمتری دارند بالا نیست، بهتر است مکمل کلاژن مصرف کنید و حرکات کششی مناسب برای گرم کردن و سرد کردن بدن را یاد بگیرید تا از آسیب‌­دیدگی جلوگیری کنید.

 

ورزش و تناسب اندام

 

احتمال پیشرفت در ورزش

 

تا به حال به این فکر کرده‌­اید که چه ورزشی را باید انجام دهید؟ بسته به ترکیب قدرت، استقامت و توانایی‌تان، ژن‌های شما می‌توانند به طور قابل توجهی روی ورزش‌هایی که بدن شما بهترین عملکرد را در آن نشان خواهد داد، تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، اگر ساختار ژنتیکی شما نشان می‌­دهد که دارای توانایی‌­های متوسط، استقامت کم و قدرت بالا هستید، می‌­تواند به این معنی باشد که وزنه‌­برداری، بوکس یا ژیمناستیک برای شما مناسب‌­تر هستند.

 

خلاقیت

 

خلاقیت به تفکر واگرا بستگی دارد. در حالی که محیط و انتخاب­‌های شخصی شما می­‌توانند خلاقیت را تقویت کنند، خلاقیت به طور طبیعی در اثر ترکیب ژنتیکی خاصی که بر پردازش سروتونین تاثیر می­‌گذارد، به وجود می‌­آید. جسم پینه­‌ای (corpus callosum) بخشی از مغز است که از دسته‌ای از رشته‌­های عصبی که هر نیم‌کره‌ی مغز را به هم متصل می­‌کند تشکیل شده است. هر چه این بخش بزرگ­‌تر باشد، خلاقیت نیز بیش‌تر است.

 

توانایی موسیقیایی

 

مانند خلاقیت، توانایی موسیقی نیز تحت تاثیر جسم پینه‌­ای قرار دارد. جسم پینه‌­ای در نوازندگان بزرگ­‌تر است. تغییرات ژنی که بر رشد گوش داخلی و مراکز شنوایی مغز تاثیر می‌گذارند، می‌توانند توانایی شما برای درک یا اجرای موسیقی را بهبود بخشند. با این حال، عوامل فردی و محیطی می‌­توانند پیش­‌بینی‌­های ژنتیکی را نادیده بگیرند. برخی از بهترین نوازندگان و رقصندگان توانسته‌­اند به لطف تمرینات زیاد، در این زمینه، حرفه‌­ای شوند. اگر شما براساس DNA خود در موسیقی یا رقص استعداد دارید، احتمالا کمتر از همسالان خود به تمرین نیاز داشته باشید.

 

درون‌گرایی و برون‌گرایی

 

درون‌گرا یا برون‌گرا بودن شما حدود 50 درصد توسط ژن­‌هایتان تعیین می‌­شود. برون‌گرایی با احساس انرژی توسط گروه­‌های اجتماعی، افزایش قاطعیت و نیاز به تحریک همراه است. درون‌گراها معمولا ترجیح می‌دهند بیش‌تر تنها باشند و علایقی را انتخاب می‌کنند که بیش‌تر در سکوت انجام شود و در عین حال خویشتن‌­اندیشی پیشه می‌کنند.

 

نوع­‌دوستی

 

ژن­‌های کنترل­‌کننده‌ی متابولیسم اکسی­توسین و وازوپرسین با ویژگی شخصیتی نوع‌­دوستی یا عمل به نفع دیگران مرتبط هستند. افرادی که درجات بالایی از نوع‌­دوستی دارند، احتمالا دیگران را بر خود ترجیح می‌­دهند و در خیریه‌­ها مشارکت می­‌کنند. مانند سایر ویژگی­‌های رفتاری و شخصیتی، نوع‌­دوستی هم می‌­تواند تحت تاثیر شخصیت شما در سطوح دیگر و هم‌چنین تحت تاثیر محیط قرار گیرد.

 

تقریبا 30 تا 40 درصد از تمایل شما به کارآفرینی ژنتیکی است. ممکن است والدین یا معلمان‌تان، شما را تحت فشار قرار داده باشند تا شغلی ثابت را دنبال کنید، اما شاید چیزی که همیشه به طور طبیعی می­‌خواستید این بود که کاری کمتر سنتی یا نوآورانه‌­تر انجام دهید، یا حداقل رئیس خود باشید. این توصیفات آشنا به‌نظر می­‌رسند؟ برخی از عوامل ژنتیکی که بر انعطاف­‌پذیری ما در مواجهه با خطرات تاثیر می­‌گذارند، می­‌توانند کارآفرینی را برایمان جذاب‌­تر کنند.

 

حساسیت به درد

 

ممکن است یک توضیح ژنتیکی برای توانایی شما در تحمل درد وجود داشته باشد. فعالیت کمتر کاتکول-O-متیل ترنسفراز (COMT)، درک شما از درد را افزایش می‌­دهد؛ بنابراین برای اجتناب از ایجاد شرایط درد مزمن، به منظور جلوگیری از آسیب و تعادل سیستم عصبی خود، به مراقبت بیش‌تری نیاز دارید. مدیتیشن و طب سوزنی می­‌توانند در این شرایط مفید باشد.

 

ماجراجویی

 

عشق (یا ترس) شما نسبت به خطرات و جستجوی هیجان، تا حدی تحت تاثیر ژن گیرنده دوپامین 4 است. هیجان و تازگی به شما یک حس خوب طبیعی می‌­دهد، زیرا باعث افزایش دوپامین شده و جویندگان هیجان درک بالایی از این موضوع دارند. این مساله می‌­تواند در مورد هر چیزی، از ورزش­‌های خطرناک و سفرهای انفرادی ماجراجویانه گرفته تا قمار و پرخوری، صدق کند؛ بنابراین بهتر است تمایلات طبیعی خود را توسط منابع متعادل و سالم‌­تری ارضا کنید.

 

سطح کلسترول و تری­‌گلیسیرید

 

سطح کلسترول و تری­‌گلیسیرید بدن دارای یک بخش اثرگذار ژنتیکی بزرگ است. اگر نتایج آزمایش ژنتیک تغذیه‌ی حنیفا در این مورد به شما هشدار داده است، مصرف گوشت قرمز و لبنیات را محدود کنید، از سیگار کشیدن خودداری کنید و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. اگر زنی هستید که مستعد کلسترول و تری­‌گلیسیرید بالا می­‌باشید، سایز دور کمرتان را کمتر از 35 اینچ (89 سانتی متر) نگه دارید.

 

پوسیدگی دندان

 

خطر پوسیدگی دندان

 

تولید و استحکام مینا، لایه‌ی سخت و بیرونی دندان‌های شما، تحت تاثیر ژن‌هایتان نیز قرار دارد. اگر همیشه کودکی با دهانی پر از پوسیدگی دندان بودید، در حالی که به نظر می­‌رسید دوستان‌تان دندان‌­های کاملی دارند، وقت آن رسیده که به سلامت دندان­‌های خود توجه کنید. برخی از افراد با رعایت منظم بهداشت و مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان بعد از هر وعده‌ی غذایی، سلامت دهان و دندان خود را حفظ می­‌کنند. اگر آزمایش DNA به شما بگوید که خطر پوسیدگی دندان بر اساس ژنتیک شما بالاتر است، احتمالا بیش‌تر به دندانپزشک مراجعه خواهید کرد.

 

عوارض جانبی و پاسخ به داروها

 

دوز داروها، برای همه‌ی افراد یکسان نیست. ممکن است شما به داروهای خاصی نیاز داشته باشید یا عوارض جانبی را تجربه کنید که دیگران ندارند. به عنوان مثال، فردی را تصور کنید که آسم داشته و بیشتر اوقات به ونتولین (سالبوتامول) متکی بوده است. این فرد اغلب بدون هیچ دلیلی عصبی می­‌شود. اگر نتایج آزمایش DNA او نشان دهد که باید ونتولین را با احتیاط مصرف کند، می‌­توان دلیل این عصبی بودن را متوجه شد. در واقع، عصبی بودن یکی از عوارض جانبی احتمالی ونتولین است، اما ممکن است از این موضوع غافل باشید که از نظر ژنتیکی احتمال بیش‌تری برای تجربه‌ی این عارضه دارید.

 

در حالی که اکثر شرایط سلامتی، صفات و ویژگی­‌های فردی 100٪ ژنتیکی نیستند، ژن­‌های ما بسیار بیش‌تر از آنچه که فکر می‌­کنیم بر آن­‌ها تاثیر می‌­گذارند. دانستن عواملی مانند شرایط ژنتیکی پوست، آسیب­‌پذیری در برابر آلودگی و خطر ژنتیکی آسیب­‌دیدگی می‌­تواند به ما کمک کند تا اقدامات پیشگیرانه بهتری انجام دهیم و سبک زندگی خود را دوباره ارزیابی کنیم.

 

شما استعدادهای ژنتیکی دارید که می­‌خواهید آن­‌ها را تقویت کنید، از آن­‌ها استفاده کنید و بر روی آن‌­ها سرمایه‌­گذاری کنید. نمونه‌­هایی از این موارد ممکن است استعداد ژنتیکی شما برای خلاقیت، توانایی موسیقایی یا استعداد ژنتیکی در ریاضیات باشد. شما استعدادهای ژنتیکی دیگری هم دارید که می­‌خواهید با آن­‌ها مبارزه کنید؛ مثلا استقامت کم یا خطر ژنتیکی چاقی.

 

هنگامی که نقاط قوت و ضعف ژنتیکی خود را شناختید، قادرید از این دانش به نفع خود استفاده کنید. در مرکز خدمات تخصصی ژنتیکی حنیفا می‌­توانید اطلاعات مفیدی درباره‌ی بیش از 1100 صفت ژنتیکی خود به‌دست آورید.

پست های مرتبط