خارش پوست یکی از آزاردهندهترین اتفاقاتیست که ممکن است افراد تجربه کنند و دلایل زیادی برای آن وجود دارد. اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باعث این اتفاق شده است، رفع این احساس ناراحتکننده دشوار خواهد بود. تقریبا همهی افراد در نقاطی از پوست خود خارش را تجربه کردهاند. اگرچه این وضعیت ممکن است بیضرر به نظر برسد، اما بسیار ناراحتکننده است، به خصوص زمانی که نمیتوانید تسکینی برای آن پیدا کنید.
برخی از افراد خارش مزمن پوست دارند و مایلند که دلیل بالقوهی آن را کشف کنند. گاهی اوقات، لمس بیشتر این ناحیه یا خراش دادن آن سبب ایجاد خارش بیشتر میشود. خارش پوست از نظر علمی pruritus نامیده میشود. شایعترین دلیل خارش، بثورات ناشی از نیش حشره است. با این حال، خارش شدید پوست، بدون وجود هیچ علامتی نیز رایج است. متاسفانه خاراندن مکرر میتواند باعث آسیب به پوست شود. حتی برخی از نواحی نیز دچار خونریزی یا عفونت میشوند. به خواندن این مطلب ادامه دهید تا ببینید چه چیزی ممکن است باعث خارش پوست شما شود و چگونه میتوانید آن را تسکین دهید. در زیر 8 دلیل که میتوانند باعث خارش دائمی پوست شوند، آورده شده است.
-
پوست بسیار خشک
برخی از افراد پوست بسیار خشکی دارند که باعث ایجاد احساس خارش میشود. هنگامی که پوست شما خشک است، ظاهری بسیار پوستهپوسته به خود میگیرد. این اتفاق به دلیل کمبود رطوبت در پوست رخ میدهد. قابل ذکر است که خشکی پوست همیشه به یک بیماری زمینهای مرتبط نیست. بیشتر اوقات، این وضعیت جدی نیست و عوامل زیر معمولا باعث بروز آن میشوند:
- هوای بسیار گرم یا سرد
- رطوبت بسیار کم در هوا
- حمام کردن در آب داغ برای مدت طولانی
- استفاده از صابونها و مواد شویندهی خشن
- شنا کردن مکرر در استخرهای کلردار
خوشبختانه، شما میتوانید کارهای زیادی برای بهبود خشکی پوست انجام دهید؛ استفاده از لوسیونهای فوقالعاده آبرسان، اجتناب از مصرف صابونهای خشن و استفاده از آب ولرم از جمله راههای کم کردن خشکی پوست میباشند. علاوه بر این، روغن نارگیل فوق بکر برای پوست خشک بسیار نرمکننده و موثر است، به خصوص که ارگانیک بوده و حاوی مواد شیمیایی خشن نیست. با این حال، اگر خشکی پوستتان شدید است و برای مدت طولانی ادامه پیدا کرده، باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا مشکل زمینهای را در شما بررسی کرده و تسکین طولانی مدتی تجویز کند.
-
نیش حشرات
شایعترین نیش حشراتی که باعث خارش میشوند نیش پشه و مورچه هستند. پس از نیش، ممکن است یک برآمدگی بر روی پوست ایجاد شود که احساس خارش زیادی به وجود میآورد. خوشبختانه، خارش ناشی از این نوع نیش حشرات به سرعت از بین میرود، حتی اگر برای رفع آن کاری انجام ندهید. فقط مطمئن شوید که منبع نیش را پیدا کنید و برای دفع آن اقدام کنید تا دوباره دچار گزیدگی نشوید.
آفات شبانه مثل ساس میتواند هر شب یک خارش طولانی مدت در فرد ایجاد کند. رفع این آفات شبانه ممکن است دشوار باشد. ساسها حشراتی هستند که به سرعت تکثیر میشوند. بر خلاف باور عمومی، آنها نه تنها به رختخواب نفوذ میکنند، بلکه میتوانند در موارد زیر هم پنهان شوند:
- پردهها
- مبلمان
- قرنیز
- فرش
- لباسها
به طور مشابه، شپش مو نیز باعث خارش غیرقابل تحمل پوست سر میشود. این مساله که به ویژه در کودکان رایج است، به راحتی به دیگران نیز منتقل میشود. این حشرات تمایل دارند به سرعت تکثیر شوند، بنابراین در صورتیکه متوجه حضور آنها در موهایتان شدید، یک شامپوی ضدشپش یا پگولیسید OTC بخرید. از یک شانهی خوب استفاده کنید تا تخمها و شپشهای مرده از سرتان خارج شوند.
بدترین نوع گزش حشرات، گال (scabies) است زیرا این کنهها پوستتان را سوراخ کرده و از شما تغذیه میکنند. نتیجهی آن، خارش شدید همراه با بثورات جوشمانند است. بدتر از آن این است که این گزش حشره بسیار مسری است و شما میتوانید آن را به دیگران هم منتقل کنید. برای درمان بثورات گال، باید از پزشک خود نسخهی اسکابیسید دریافت کنید. علاوه بر این، لازم است که ملحفه، لباس و حولههایتان را بشویید تا از شر کنههایی که ممکن است روی این مواد نشسته باشند خلاص شوید. گال زمانی که از پوست انسان دور باشد بیش از سه روز زنده نمیماند.
-
بیماریهای ژنتیکی پوستی میتوانند باعث خارش شوند.
غالبا اختلالات شدید پوستی، میتوانند باعث ایجاد خارش شوند. برخی از آنها مانند پسوریازیس، ماهیت ژنتیکی دارند. در همین حال، موارد دیگری مانند کرم حلقوی یا آبله مرغان بیماریهای پوستی اکتسابی محسوب میشوند. نمونههایی از شرایط رایجی که باعث خارش پوستی میشوند عبارتند از:
- درماتیت آتوپیک
- کهیر
- آبله مرغان
- اگزما
- فولیکولیت
- بیماری دست و پا و دهان
- پسوریازیس
- درماتوفیتوز
- درماتیت سبورئیک
این شرایط منجر به خارش غیرقابل تحمل پوست میشوند، بنابراین در این موارد باید به متخصص مراجعه کنید. درمانهای رایج شامل کرمهای دارویی مانند کورتیکواستروئیدها، پمادهای ضدباکتری یا کرمهای ضدقارچ است. جدای از آن، برای موارد شدید، پانسمانهای مرطوب و داروهای خوراکی ضدخارش تجویز میشود. کلید رفع خارش، پیروی از دستور پزشک است.
-
بیماریهای زمینهای
احساس خارش نباید حواس شما را از برنامههای روزانهتان منحرف کند یا مانع از خوابیدن شما شود. با این حال، باید ارزیابی کنید که آیا با علائم دیگری مانند کاهش وزن، تعریق شبانه و تب همراه هست یا خیر. فرض کنید پس از مراجعه به متخصص پوست، وضعیت خارش شما همچنان ادامه یابد. در این صورت، ممکن است نیاز به مراجعه به یک متخصص داخلی داشته باشید تا بتوانید از نظر بیماریهای دیگری که ممکن است علت اصلی مشکل پوستی شما باشند، ارزیابی شوید.
خارش شدید طولانی مدت میتواند نشانهای از چندین بیماری مانند موارد زیر باشد:
- بیماری کلیوی
- دیابت
- بیماری کبد
- اچآیوی
- پرکاری غدد تیروئید
برای مثال، افرادی که علائم بیماری کبدی مانند هپاتیت C یا سیروز دارند، خارش شدیدی را در کف دست و پایشان احساس میکنند. این احساس بعدا به سایر قسمتهای بدن هم سرایت میکند. در این مثال، تشخیص دقیق از طریق آزمایشگاه تنها راه برای ریشهیابی مشکل است. تا زمانی که مشکل اولیهی سلامتی را درمان نکنید، کرمهای ضدخارش میتوانند تسکین موقتی ایجاد کنند.
-
آلرژی
به غیر از آنافیلاکسی یا آسم ریوی، آلرژی میتواند در پوست هم ظاهر شده و منجر به کهیر شود. به عنوان مثال، ممکن است به محصولات حاوی نیکل، محصولات مراقبت از پوست یا مو، غذاهای خاص یا حتی لاتکس حساسیت داشته باشید. اگر به یک مورد خاص حساسیت دارید، دچار جوش و خارش غیرقابل کنترل خواهید شد.
متخصص پوست معمولا برای تسکین بثورات پوستی، کرمهای استروئیدی، کرمهای ضدخارش یا آنتیهیستامین خوراکی تجویز میکند. با این حال، قرار گرفتن مداوم در معرض آلرژن شرایط را بدتر میکند، بنابراین مراقب باشید! گاهی اوقات، تشخیص منبع دقیق آلرژی ممکن است دشوار باشد، به همین دلیل، متخصص پوست، شما را به متخصص آلرژی ارجاع میدهد تا برای یافتن محرکهای شما آزمایش آلرژی انجام دهد.
-
سن بالا
با افزایش سن، پوست نیز تغییر میکند. اگر 65 سال یا بیشتر دارید، پوست شما نازکتر شده و رطوبت کمتری تولید میکند. این بخشی طبیعی از روند پیری است و با افزایش سن رخ میدهد. با این حال، این اتفاق میتواند منجر به خشکی و خارش غیرقابل تحمل پوست شود. اگر میخواهید خارش را متوقف کنید، حتما موارد زیر را انجام دهید:
- از مرطوب کنندههای مخصوص پوستهای شدیدا خشک استفاده کنید.
- دوش آب گرم نگیرید و از آب ولرم استفاده کنید.
- برای جلوگیری از کم آبی و خشکی پوست، مقدار زیادی آب بنوشید.
- مولتی ویتامین مصرف کنید تا پوست شما مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند.
- هر جا که میروید از ضدآفتاب استفاده کنید، حتی اگر هوا ابری باشد.
-
خارش، عارضهی جانبی برخی از داروها میباشد.
خارشی که احساس میکنید ممکن است یک واکنش نامطلوب یا یک عارضهی جانبی رایج داروهای خاصی باشد که مصرف میکنید. به عنوان مثال، داروهای زیر میتوانند باعث خارش غیرقابل تحمل شوند:
- آسپرین
- مسکنهای قوی
- برخی از داروهای فشارخون
- درمانهای خاص سرطان
- برخی از داروهای ADHD مانند دکسدرین
اگر در حین مصرف داروهای نگهدارنده یا درمانی احساس خارش کردید، باید با پزشک خود در مورد عوارض جانبی آن صحبت کنید. اگر خارش غیرقابل تحمل باشد، پزشک میتواند درمانهای جایگزین را توصیه کند. با این حال، اگر مصرف دارو برایتان ضروری باشد، ممکن است برای جلوگیری از خارش، درمانهای حمایتی پوست نیز به شما پیشنهاد شود.
-
مشکلات عصب
هنگامی که اعصاب شما به درستی کار نمیکنند، میتواند منجر به خارش پوست شود. اعصاب ممکن است به دلیل جراحات یا بیماریهای خاصی آسیب ببینند. تظاهر این خارش بدین صورت است که معمولا در همان نقطه ایجاد میشود و جوش ندارد. نمونههایی از بیماریهایی که میتوانند منجر به خارش شوند عبارتند از:
- سکته
- MS
- زونا
خارش طولانی مدت میتواند بر کیفیت زندگی شما تاثیر منفی بگذارد زیرا ناراحتکننده و تحریککننده است. این امر ممکن است حتی بهرهوری شما را هم مختل کند زیرا باعث حواسپرتی عمده شده و تمرکزتان را تحت تاثیر قرار میدهد. خارش حتی الگوهای خواب را هم مختل میکند، که باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و در نهایت شما را نسبت به ابتلا به بیماریهای دیگر، مستعد میکند.
اگر نمیتوانید بفهمید که چه چیزی باعث خارش پوست شما میشود، مطمئنا مشورت با یک متخصص پوست میتواند کمککننده باشد. علاوه بر این، میتوانید آزمایش ژنتیک پوست حنیفا را نیز در نظر داشته باشید. نتایج این آزمایش نشان میدهد که ممکن است مستعد ابتلا به کدام بیماریهای پوستی ژنتیکی باشید. همچنین آزمایش ژنتیک پاسخ به داروهای حنیفا نیز در حل مشکل خارش شما کمککننده میباشد، زیرا پاسخهای ژنتیکی دارویی که احتمالا دارید را مشخص میکند. به علاوه آزمایش ژنتیک آلرژی حنیفا در رابطه با حساسیتهای فردی میتواند یاریکننده باشد.
زمانی که به دانش درست مجهز باشید، میتوانید انتخابهای بهتری داشته باشید و علت اصلی ناراحتیهای خود، از جمله خارش پوست را بیابید.
