آزمایش DNA در زمان بارداری یا قبل از آن؟

اگر در انتظار به دنیا آمدن فرزندتان هستید و به انجام آزمایش DNA فکر می­کنید، مشخص است که به سلامت خانواده اهمیت می‌دهید. دوره ۴۰ هفته‌­ای بارداری طولانی است، بنابراین مطمئنا زمان زیادی برای فکر کردن به نوزاد جدید خود دارید و این افکار اغلب شامل نگرانی در مورد سلامت نوزاد نیز می­‌شود. هنگامی که غرایز مادری به کار می­‌افتند، یکی از نگرانی­‌هایی که می‌­تواند ذهنتان را درگیر کند، تهدیدات بالقوه سلامتی برای فرزند شما است.

از این رو، ممکن است در دوران بارداری برای شناسایی هر گونه بیماری بالقوه، آزمایش DNA را انجام دهید. امروزه علوم پیش از تولد بسیار پیشرفت کرده‌­اند، بنابراین بسیاری از مراکز بهداشتی می‌­توانند بر روی جنین عمل جراحی انجام داده و برخی از نقایص و مشکلات بهداشتی جنین را در حالی که هنوز در رحم است، درمان کنند. اسپینا بیفیدا، کم‌خونی جنینی، و سندرم باند آمنیوتیک از جمله این مشکلات می‌­باشند. این روش‌ها می‌توانند در درازمدت وضعیت کودکانی با مشکلات سلامتی خاص را بهبود بخشند.

بنابراین، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که چگونه می‌­توان قبل از تولد نوزاد آزمایش DNA انجام داد؟ آیا انجام این آزمایشات برای شما و فرزندتان بی­‌خطر است؟ آیا آزمایش DNA قبل از تولد قابل قبول است یا این آزمایش­‌ها عوارض جانبی ناتوان‌کننده­‌ای دارند؟ در ادامه در مورد آزمایش DNA در دوران بارداری اطلاعات بیشتری کسب خواهید کرد.

آزمایش DNA در دوران بارداری: چه زمانی برای این کار خیلی زود است؟

اگر به انجام آزمایش DNA در دوران بارداری فکر می­‌کنید، در مسیر درستی هستید. آزمایش ژنتیک، که کدهای DNA را بررسی می­‌کند، بینش دقیق­‌تری نسبت به سلامت جنین به شما خواهد داد. بسیاری از آزمایش‌ها می‌توانند شرایط پزشکی بالقوه کودک شما را در رحم بررسی کنند.

رایج­‌ترین غربالگری­‌های ساده ژنتیکی خون در اوایل هفته دهم بارداری انجام می‌­شود. نکته کلیدی این است که غربالگری اولیه خون در 16 هفته اول بارداری و حداکثر تا هفته 19 انجام شود، زیرا نشانگرهای خون حساس هستند و بعد از این زمان می‌­توانند نتایج را تغییر دهند. این غربالگری­‌ها کمترین خطر را دارند و شایع‌­ترین مشکل آن‌ها درد در ناحیه­‌ای است که خون از آن گرفته شده.

به خاطر داشته باشید که این آزمایش‌ها مشکل را تشخیص نمی‌دهند، بلکه فقط به شما می‌گویند که آیا فرزندتان در معرض خطر ابتلا به یک بیماری یا نقص ژنتیکی هست یا خیر.

در همین حال، در مراحل بعدی بارداری می‌­توان آزمایش‌های تشخیصی دقیق‌تری را انجام داد، به خصوص اگر از نظر پزشکی تایید شود که جنین دارای ناهنجاری یا نقص ژنتیکی است.

چه افرادی باید در دوران بارداری آزمایش DNA را انجام دهند؟

بیشتر آزمایش‌های غربالگری ژنتیکی اختیاری هستند، اما انجام آن­‌ها انتظارات شما هنگام تولد نوزاد را مدیریت کرده و نتایج آن می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با سلامتی و پیشگیری از ابتلا به بیماری­‌ها به شما کمک کند. آزمایش DNA در دوران بارداری برای افرادی که دارای شرایط زیر هستند به‌شدت توصیه می‌­شود:

• سابقه خانوادگی نقایص مادرزادی و اختلالات ژنتیکی (هم برای مادر و هم برای پدر)
• زنان بالای 35 سال (بارداری سالمندان یا سن بالای مادر)
• افرادی که در دوران بارداری از داروهای مضر احتمالی استفاده کردند
• زنانی که قبلا فرزندی با مشکلات سلامتی به دنیا آورده­‌اند
• افراد دارای جهش­‌های ژنتیکی که ممکن است آن را به فرزندشان منتقل کنند؛ به خصوص اگر از طریق گزارش ژنتیک غربالگری ناقلین حنیفا متوجه شده باشند که شریک زندگی آن‌ها نیز ناقل همان جهش ژنتیکی یا یک جهش ژنتیکی در همان ژن می‌­باشد.

آزمایش DNA در بارداری و قبل از به دنیا آمدن فرزند

اگر پزشک آزمایش DNA یا هر نوع آزمایش غربالگری را در دوران بارداری پیشنهاد می‌کند، ممکن است به این دلیل باشد که می‌خواهد مطمئن شود که همه چیز در مورد بارداری و جنین شما خوب است.

اگر پزشک آزمایشی را در سه ماهه اول بارداری پیشنهاد کند، انجام آن آزمایش به طور کلی کاملا بی­خطر است.

سه ماهه اول بارداری

برخی از آزمایش‌های غربالگری رایج و آزمایش‌های DNA در دوران بارداری که انجام آن‌ها قبل از تولد نوزاد بی‌خطر است، شامل موارد زیر است:

• غربالگری‌­های DNA سه ماهه اول مانند DNA آزاد جنینی یا آزمایش غیرتهاجمی قبل از تولد (NIPT) در هفته دهم، برای بررسی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون یا ناهنجاری‌های کروموزوم­‌های جنسی.
• غربالگری متوالی که ترکیبی از آزمایش خون و سونوگرافی برای بررسی خطر ابتلا به اسپینا بیفیدا، تریزومی 18، سندرم داون و برخی مشکلات سلامت مغز است. این آزمایش در اوایل بارداری، بین هفته­‌های 10 تا 13 انجام می‌­شود.
• غربالگری یکپارچه: این آزمایش غربالگری در دوران بارداری که بسیار رایج می‌­باشد، همان روش غربالگری متوالی است و بیماری­‌های مشابهی را آزمایش می­‌کند. با این حال، این تست جامع‌­تر است زیرا آزمایش اولیه را در هفته 12 بارداری انجام داده و آزمایش بعدی را در اواخر بارداری، در سه ماهه دوم انجام می‌­دهد.

سه ماهه دوم بارداری

آزمایشاتی که ممکن است پزشک شما در سه ماهه دوم توصیه کند به شرح زیر است:

• بخش 2 غربالگری یکپارچه: اگرچه این آزمایش را در سه ماهه اول انجام می‌­دهید اما آزمایش خون دیگری در هفته 16 تا 18 بارداری نیز تجویز خواهد شد که در واقع قسمت دوم همان آزمایش اول است.
• تست AFP: این آزمایش DNA، برای ارزیابی خطر نقص لوله عصبی یا سندرم داون، سطح آلفا فتوپروتئین خونِ یک زن باردار را بررسی می­‌کند. این کار بین 15 تا 21 هفته انجام می‌­شود.
• سونوگرافی: سونوگرافی یک ابزار رایج درغربالگری سندرم‌های جنینی است. در هفته 18 تا 20، متخصص سونوگرافی برای گرفتن اسکن از رشد کودک شما، از تصویربرداری استفاده می‌­کند. پزشک به دنبال نقص‌هایی است که می‌­تواند نشان دهنده تریپلوئیدی، سندرم ترنر و غیره باشد.
• غربالگری چهارگانه سرم مادر: این تست، آزمایش خون دیگری است که با بررسی چند پروتئین، خطر مشکلات ستون فقرات یا مغز، سندرم داون و تریزومی 18 را بررسی می­‌کند. این آزمایش بین هفته 15 تا 21 بارداری انجام می­‌شود.

نگرانی‌­ها درباره ایمنی آزمایش DNA در دوران بارداری

بیشتر آزمایش­‌های DNA حین بارداری بی­‌خطر هستند اما آیا در این میان آزمایش خطرناکی نیز وجود دارد؟ آمنیوسنتز و نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی (CVS) تست­‌های تشخیصی تهاجمی­‌تری هستند که در دوران بارداری انجام می‌­شوند. در حالی که اکثر آزمایش‌های DNA در دوران بارداری بی‌خطر هستند، این دو آزمایش تهاجمی‌تر ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشند.

این دو آزمایش نقایص احتمالی و اختلالات ژنتیکی را تایید می­‌کنند و بسیار دقیق‌­تر از غربالگری­‌های آزمایش خون در دوران بارداری و سونوگرافی­‌های معمولی هستند، زیرا پزشک شما مستقیما از مایع آمنیوتیک یا جفت نمونه‌برداری می­‌کند.

هر دوی این آزمایش‌های DNA تهاجمی هستند، زیرا از یک سوزن بلند و ظریف استفاده می‌کنند که توسط سونوگرافی به سمت هدف هدایت می‌شود. این بدان معناست که خطر کوچکی برای سقط جنین (1% ≥) یا مسائلی مانند خونریزی، گرفتگی عضلات یا عفونت وجود دارد. در آزمایش CVS بین هفته دهم تا سیزدهم بارداری، نمونه کوچکی از جفت برداشته می­‌شود. در همین حال، آمنیوسنتز آزمایشی است که در آن مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد در رحم جمع‌آوری می‌شود و سلول‌ها و پروتئین‌های آن بررسی شده تا ناهنجاری‌های ژنتیکی را تایید کند. ایمن‌­ترین زمان برای انجام این کار بین هفته 15 تا 20 است. مزیت CVS نسبت به آمنیوسنتز این است که می­‌توان آن را زودتر انجام داد. اکثر زنان باردار این آزمایش‌های تهاجمی‌تر را انجام نمی‌دهند، مگر اینکه پزشک به دلایل موجهی، به طور جدی آن را توصیه کند.

پس بهتر نیست که قبل از بارداری آزمایش DNA انجام ­دهید؟ تست‌های غربالگری ناقلین جهش ژنتیکی را در نظر داشته باشید.

آزمایش DNA در دوران بارداری می­‌تواند بینش عمیقی درباره سلامت کودکتان به شما اعطا کند و اکثر این آزمایش­‌ها برای شما و فرزندتان بی‌خطر هستند.

با این حال، می‌توانید با آزمایش ژنتیک غربالگری ناقلین حنیفا، رویکرد فعال‌تری را در پیش بگیرید و قبل از باردار شدن، آزمایش ژنتیک را انجام دهید. انجام این آزمایش DNA ساده قبل، در حین یا بعد از بارداری کاملا بی­خطر است زیرا تنها به یک نمونه بزاق نیاز دارد و هیچ عوارض جانبی ندارد.

از طریق این آزمایش متوجه خواهید شد که آیا ناقل جهش‌های ژنتیکی هستید یا خیر./

نتایج آزمایش، شانس به ارث بردن یک اختلال ژنتیکی مانند بیماری سلول داسی شکل، فیبروز کیستیک، تالاسمی آلفا، بیماری تای ساکس و غیره را نشان می‌دهد.

شما ممکن است بدون آن که بدانید ناقل یک بیماری ژنتیکی باشید، و این آزمایش می‌­تواند این آگاهی را برای شما فراهم کند. با این اطلاعات می‌توانید آگاهانه‌­تر و متمرکزتر درباره برنامه‌ریزی خانواده با شریک زندگی‌تان صحبت کنید و بهترین تصمیم ممکن را اتخاذ کنید.

• سلامت
• DNA
• سلامت_پیشگیری
• خانواده
• آزمایش_DNA
• بارداری