وقتی صحبت از پسوریازیس و اگزما به میان میآید، مهم است که بدانیم پسوریازیس و اگزما دو بیماری پوستی بسیار متفاوت هستند که اغلب علائم مشابهی دارند.
اگر پوست خشک، خارشدار، قرمز یا ملتهب دارید، احتمالا لوسیونها و کرمهای تسکیندهنده مختلفی را برای تسکین پوست خود امتحان کردهاید. با این حال، اگر هر چقدر هم که تلاش میکنید نمیتوانید پوست خود را آرام کنید، این علائم مزمن میتواند نشانهای از یک بیماری پوستی باشد. اگزما و پسوریازیس هر دو بیماریهای پوستی هستند که علائم مشترکی مانند خشکی پوست، التهاب و خارش دارند. بدون تشخیص حرفهای، ممکن است این دو بیماری با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. علیرغم داشتن علائم مشابه، درمانهای متفاوتی برای هر یک از این بیماریهای پوستی وجود دارد، و همچنین این دو اغلب علل متفاوتی دارند. لازم به ذکر است که محرکهای محیطی متفاوتی نیز برای شیوع یا شعلهور شدن آنها وجود دارد.
دلایل ایجاد اگزما و پسوریازیس
هم پسوریازیس و هم اگزما میتوانند ناشی از ژنتیک فرد باشند و در اعضای خانواده وجود داشته باشد. با این حال، تصور میشود که پسوریازیس به دلیل یک مشکل در سیستم ایمنی ایجاد میشود؛ این امر باعث میشود که سلولهای پوستِ سالم به اشتباه مورد حمله قرار گیرند.
علاوه بر این، این مشکل سیستم ایمنی باعث میشود که سلولهای پوست خیلی سریعتر از حد طبیعی رشد کنند و سلولهای مرده روی سطح آن انباشته شده و باعث ایجاد لکههای ضخیم و زبر یا پوست اضافه شوند. سلولهای پوست، روی هم انباشته شده و پوستههای سفید یا نقرهای رنگی را ایجاد میکنند (این یکی از ویژگیهای متمایز پسوریازیس است).
پسوریازیس میتواند توسط عوامل محیطی خاص بدتر شود. به عنوان مثال، آسیب به پوست میتواند باعث بروز پسوریازیس شدید شود. این آسیبها شامل آفتاب سوختگی شدید، نیش حشرات، بریدگی یا خراش است. مصرف بیش از حد الکل و سیگار کشیدن نیز میتواند باعث بروز پسوریازیس شود.
از سوی دیگر، دلیل اگزما را میتوان در محرکهای محیطی ردیابی کرد و علاوه براین، یک پیوند ژنتیکی قوی هم برای آن وجود دارد. آب و هوای خاص و قرار گرفتن در معرض آلایندهها بر افراد مبتلا به اگزما تاثیر میگذارد و علائم آنها را شدیدتر میکند. علل اگزما را میتوان در آلرژنهای موجود در محیط بیمار، محرکها، میکروبها، آب و هوا، استرس، هورمونها و حتی برخی غذاها جستجو کرد.
از آنجایی که درمان پسوریازیس با اگزما متفاوت است، دانستن اینکه آیا اگزما دارید یا پسوریازیس، اهمیت زیادی دارد. خوشبختانه، هر دوی این بیماریهای پوستی مسری نیستند اما میتوانند به عفونتهای پوستی تبدیل شوند. تشخیص تفاوت بین اگزما و پسوریازیس برای یک متخصص پوست آسان است، اما ممکن است برای چشم آموزشندیده شما سخت باشد.
ابتدا به تعاریف اساسی اگزما و پسوریازیس میپردازیم و سپس، روشهای مختلف تمایز این دو بیماری پوستی را توضیح خواهیم داد تا بتوانید درمان مناسب پسوریازیس و اگزما را جستجو کنید:
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک اختلال پوستی مزمن است که باعث ایجاد بثورات پوستی همراه با لکههای خارشدار و پوسته پوسته شدن قسمتهای مختلف بدن میشود. این عوارض بیشتر در آرنج، زانو، پوست سر و بالاتنه دیده میشوند. این بیماری پوستی باعث میشود که سلولهای پوست تا 10 برابر سریعتر از حد طبیعی تکثیر شوند و در نتیجه علائم ذکر شده در بالا ایجاد میشود. لازم به ذکر است که این بیماری مسری نیست.
در حالی که اگزما میتواند در هر سنی رخ دهد، شروع پسوریازیس در بزرگسالان شایعتر است. پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که درمان ندارد، اما قابل مدیریت است.
اگزما چیست؟
اگزما یک بیماری التهابی پوستی با علائم مشابه پسوریازیس است. اگزما که به آن «درماتیت آتوپیک» نیز گفته میشود، یک بیماری شایع پوستی است که باعث خارش، خشکی، التهاب پوست و بثورات پوستی میشود. اگزما در هر سنی و حتی در کودکان رخ داده و میتواند شعلهور شود و بسیار تحریککننده و ناراحتکننده باشد، اما هرگز مسری نیست. اگزما اغلب در سراسر بدن ظاهر میشود و انواع مختلفی از اگزما نیز وجود دارد.
آیا پسوریازیس یا اگزما دارید؟ چگونه تفاوت را تشخیص دهید؟
ما میدانیم که پسوریازیس و اگزما علائم مشابهی مانند بثورات پوستی، پوست خشن و خارش دارند، هر دو بیماری پوستی هستند و هر دو، شرایطی مزمن (طولانی مدت) میباشند. علاوه بر این، هیچ یک از این بیماریها مسری نیست، اما هر دو میتوانند منجر به عفونت شوند.
در ادامه چند راه برای تشخیص تفاوت بین پسوریازیس و اگزما آورده شده است:
تفاوتهای کلیدی در میزان خارش
وقتی صحبت از تمایز بین پسوریازیس و اگزما به میان میآید، شدت خارش یک عامل کلیدی است. پسوریازیس نسبت به اگزما، خارش خفیفتری دارد و حتی گاهی اوقات، ممکن است مانند یک احساس سوزش باشد. در مقابل، اگزما میتواند خارش بسیار شدیدتری داشته باشد، بنابراین بیماران معمولا مقاومت کمتری در برابر خاراندن بدن خود دارند.
مکان عارضه
اگزما معمولا در سراسر بدن ظاهر میشود، در حالی که پسوریازیس تنها در برخی از قسمتها وجود دارد. به عنوان مثال، پسوریازیس بیشتر در زانو، آرنج، تنه، پوست سر، اندام تناسلی، کف دست و پا دیده میشود. اگزما میتواند در این نواحی و همچنین در بسیاری از نواحی دیگر رخ دهد.
شروع بیماری
معمولا اگزما در کودکان بسیار خردسال ظاهر میشود و در برخی از آنها، این بیماری با بزرگتر شدن فرد از بین میرود. گاهی اوقات، بزرگسالان هم میتوانند علائم اگزما را در سنین بالا نشان دهند.
در همین حال، پسوریازیس به طور معمول در بزرگسالان جوان و افراد مسن ظاهر میشود. از آنجایی که پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است، یک بیماری مزمن و مادامالعمر هم میباشد.
قرار گرفتن در معرض آفتاب
برای افرادی که از پسوریازیس رنج میبرند، قرارگرفتن در معرض نور خورشید میتواند علائم آنها را کاهش دهد. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش رشد غیرطبیعی سلولهای پوست را کند میکند. از سوی دیگر، برای افرادی که با اگزما دست و پنجه نرم میکنند، تحمل هوای گرم سختتر است. علاوه بر این، تعریق مداوم میتواند منجر به شعلهور شدن پوست شود.
اگر مطمئن نیستید که چه نوع بثوراتی دارید، بهتر است با یک متخصص پوست، مشورت کنید. با تشخیص مناسب، میتوانید درمانها یا برنامه مدیریتی مناسب را دریافت کنید.
آیا در معرض خطر ابتلا به اگزما یا پسوریازیس هستید؟
اگر سابقهی خانوادگی ابتلا به این بیماریها را داشته باشید، احتمال ابتلا به اگزما و پسوریازیس در شما بیشتر است. تغییرات در ژنها یا جهشهایی که از نسلی به نسل دیگر منتقل میشوند نشان میدهد که ژنتیک در شکلگیری علائم نقش دارد. تحقیقات نشان میدهد که جهش در ژنهایی که پروتئین خاصی را کنترل میکنند و به بدن کمک میکنند تا لایهای سالم از پوست را حفظ کند، منجر به اگزما میشود. هنگامی که سطح پروتئین غیرعادی باشد، این حالت نامتعادل، سد پوستی را تغییر داده و اجازه میدهد تا رطوبت از آن خارج شود. در نتیجه، پوست، شکننده شده و در برابر محرکها، بهویژه آنهایی که از محیط بیرون میآیند، حساستر خواهد شد.
هر دوی پسوریازیس و اگزما میتوانند تا حدی توسط عوامل محیطی ایجاد شوند. به عنوان مثال، اگر در بخشی از جهان با شرایط آب و هوایی سخت، مانند هوای بسیار سرد و یا هوای بسیار گرم زندگی میکنید، خطر ابتلا به این بیماریهای پوستی افزایش مییابد. قرار گرفتن در معرض برخی از عوامل محیطی میتواند باعث تغییر سیستم ایمنی شود. آلایندههای هوا، دود، عطرها، صابونها و موارد مشابه از جمله این عوامل هستند. به طور معمول، سیستم ایمنی از بیماریهایی مانند ویروسها و باکتریها جلوگیری میکند. با این حال، هنگامی که سیستم ایمنی بدن به دلیل عوامل خارجی تغییر میکند، میتواند منجر به التهاب پوست، ضعیف شدن سد پوستی و همچنین خشک شدن پوست شود.
اگر میخواهید خطر ژنتیکی ابتلا به بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس و اگزما را متوجه شوید و همچنین درباره سایر ویژگیهای ژنتیکی پوست خود بیشتر بدانید، میتوانید آزمایش ژنتیک پوست حنیفا را انجام دهید. این آزمایش جامع DNA، استعداد ژنتیکی شما برای ابتلا به برخی از بیماریهای پوستی و همچنین تغییرات ژنتیکی احتمالی که منجر به بروز صفات پوستی مختلف در شما شدهاند را بررسی میکند. این گزارش همچنین شامل اطلاعاتی درباره حساسیت شما به برخی از آلرژنها نیز میباشد.
مرکز خدمات تخصصی ژنتیک حنیفا، به جز آزمایش پوست، 15 گزارش جامع دیگر از جمله گزارشهای تغذیهای را نیز ارائه میکند که میتواند به شما در جلوگیری از حساسیتهایی که منجر به شعلهور شدن بیماری میشوند، کمک کند. چنین آزمایشهایی به شما کمک میکند تا بدن خود را درک کرده و در برابر مشکلات سلامتی احتمالی آماده شوید.