آیا شما هم به دنبال جایگزینی سالمتر برای شکر هستید؟ گزینههای زیادی وجود دارد، اما انتخاب بهترین مورد از بین آنها، میتواند طاقتفرسا باشد. در این مطلب به مقایسهی تروویا با استویا که دو شیرینکنندهی طبیعی محبوب هستند، خواهیم پرداخت. در ادامه حقیقت را دربارهی این جایگزینهای شکر کشف کنید و متوجه شوید که کدامیک گزینهی سالمتری برای رفع هوس شکر هستند.
آیا میدانستید که توانایی شما در هضم هر نوع کربوهیدرات، از جمله قندها، به شدت تحت تاثیر ژنهای خاصی میباشد؟ این ژنها در تولید و عملکرد آنزیمهایی که قند و نشاسته را تجزیه میکنند، نقش دارند. اگر دربارهی توانایی بدن خود در هضم کربوهیدراتها کنجکاو هستید، برای انجام آزمایش ژنتیک تغذیهی حنیفا اقدام کنید. با انجام این آزمایش اطلاعات بسیار مفیدی دربارهی نیاز بدنتان به مواد غذایی مختلف، توانایی هضم پروتئینها، چربیها و کربوهیدراتها و همچنین حساسیتهای غذایی احتمالی خود بهدست خواهید آورد.
امروزه بسیاری از مردم به دلیل اثرات نامطلوب مصرف شکر، رژیم غذایی کم قند، بدون قند یا بدون کربوهیدرات را ترجیح میدهند.
قندهای طبیعی
شکر مانند فیبر و نشاسته یک نوع کربوهیدرات است. انواع مختلفی از قندهای طبیعی وجود دارد. به عنوان مثال، ساکارز یک قند طبیعی است که در میوهها، سبزیجات، غلات و حتی محصولات لبنی یافت میشود.
سایر قندهای طبیعی عبارتند از:
- فروکتوز
- گالاکتوز
- لاکتوز
- مالتوز
قندها در مقادیر متوسط برای بدن ضروری هستند. پس چرا امروزه شکر به دشمن اصلی ما تبدیل شده است؟
با وجود اینکه قندهای طبیعی برای شما مفید هستند، مصرف غذاهای حاوی قندهای افزودنی میتواند باعث افزایش قند خون، مقاومت به انسولین، چاقی، مشکلات قلبی و پوسیدگی دندان شود. در حالی که امروزه یافتن جایگزین برای شکر نسبتا آسان است، اما مهم است که بدانیم چرا به آنها نیاز داریم.
جایگزینهای شکر یا شیرینکنندههای مصنوعی چه هستند؟
جایگزینهای شکر موادی هستند که به صورت مصنوعی یا گیاهی تهیه میشوند و برای شیرین کردن غذا یا افزایش طعم به غذا و نوشیدنیها استفاده میشوند.
جایگزینهای شکر میتوانند 3 نوع باشند:
شیرینکنندههای مصنوعی
شیرینکنندههای مصنوعی طعم شیرینی دارند اما حاوی شکر نیستند. این شیرینکنندهها معمولا کم کالری بوده و یا فاقد کالری هستند. بیشتر شیرینکنندههای مصنوعی در آزمایشگاه تولید میشوند. اگرچه این شیرینکنندهها مانند شکر کالری ندارند، اما حاوی مواد مغذی مفیدی مانند ویتامین، فیبر، مواد معدنی یا آنتیاکسیدان هم نیستند. به همین دلیل است که به این مواد، شیرینکنندههای غیرمغذی هم میگویند.
شیرینکنندههای مصنوعی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تحت عنوان افزودنیهای غذایی، نظارت میشوند. شیرینکنندههای تاییدشده توسط FDA عبارتند از:
- آسپارتام
- ساخارین
- سوکرالوز
- آسه سولفام پتاسیم (Ace-K)
- ادوانتام
- نئوتام
البته سازمان جهانی بهداشت در ژوئیه 2023 اعلام کرد که بخش تحقیقات سرطان سازمان جهانی بهداشت، آسپارتام را به عنوان یک «سرطانزای احتمالی» معرفی کرده است. کمیتهای متشکل از 25 متخصص بینالمللی تشخیص دادهاند که آسپارتام ممکن است «احتمالا» باعث ایجاد سرطان شود.
نظرات مختلفی در مورد مضر یا بیخطر بودن شیرینکنندههای مصنوعی وجود دارد. برخی از کارشناسان معتقدند که این شیرینکنندهها برای سلامتی ضرر دارند. هنوز هم مطالعات برای تعیین خطرات سلامتی شیرینکنندههای مصنوعی برای انسان در حال انجام میباشند.
قندهای الکلی یا پلیالها
قندهای الکلی، مشابه شیرینکنندههای مصنوعی هستند و به صورت مصنوعی تهیه میشوند. آنها به اندازهی شیرینکنندههای مصنوعی دارای شیرینی نیستند و برای بافت و طعم بیشتر به غذاها اضافه میشوند. با این حال، این نوع از شیرینکنندهها برای برخی از افراد باعث تحریک دستگاه گوارش، نفخ، گاز و اسهال میشوند.
چند نمونه از قندهای الکلی عبارتند از:
- سوربیتول
- زایلیتول
- ایزومالت
- لاکتیتول
- مالتیتول
شیرینکنندههای جدید
این جایگزینهای قند از منابع طبیعی به دست میآیند. شیرینکنندههای جدید منبع کالری نیستند و بنابراین منجر به افزایش وزن یا افزایش سطح قند خون نمیشوند.
چند نمونه از شیرینکنندههای جدید عبارتند از:
- استویا
- آلولوز
- میوهی راهب (مانک فروت)
سالمترین و ناسالمترین جایگزینها برای شکر چیست؟
یک مطالعه که در دانشگاه هاروارد انجام شد، سه جایگزین قند که با خطرات سلامتی مرتبط هستند را شناسایی کرد:
- آسپارتام: با خطر بالاتر سکته مغزی مرتبط است.
- آسه سولفام پتاسیم و سوکرالوز: با خطر بالاتر بیماری عروق کرونر مرتبط میباشند.
استویا و میوهی راهب «به طور کلی ایمن در نظر گرفته میشوند»، به این معنی که مصرف آنها بیخطر است.
استویا چیست؟
استویا یک شیرینکنندهی کاملا طبیعی و بدون کالری است که از Stevia rebaudiana (یک گروه دارویی) مشتق شده است. این گیاه حاوی ریبائودیوزید A (rebaudioside A)، شیرینترین ترکیب در برگ استویا، میباشد. FDA، ریبائودیوزید A را به طور کلی به عنوان «مادهای ایمن»، طبقهبندی کرده است.
استویا یک شیرینکنندهی پر کاربرد است که میتواند به عنوان جایگزین شکر در پخت و پز، شیرینیپزی و تهیهی نوشیدنیها استفاده شود. در مقایسه با شکر معمولی، استویا بسیار شیرینتر است و برخی از افراد از طعم تلخ آن شکایت دارند.
تروویا چیست؟
تروویا نام تجاری یک جایگزین شکر است. در تروویا، عصارهی برگ استویا با اریتریتول (قند الکلی) و طعمهای افرودنی، ترکیب شده است. گفته میشود که تروویا کالری صفر دارد.
آیا تروویا واقعا سالم است؟
اگرچه مطالعات محدودی در مورد مزایای سلامتی تروویا انجام شده است، اما تحقیقات زیادی در مورد استویا و اریتریتول وجود دارد. برخی از مزایای سلامتی تروویا عبارتند از:
ممکن است اثرات ضددیابتی و ضدهیپرگلیسمی داشته باشد.
اعتقاد بر این است که اریتریتول دارای اثرات ضددیابتی و ضدهیپرگلیسمی است. از آنجایی که این قند الکلی باعث افزایش سطح انسولین یا سطح گلوکز خون نمیشود، ممکن است جایگزین خوبی برای افراد مبتلا به دیابت و پیشدیابت باشد.
میتواند سلامت دندانها را بهبود بخشد.
از آنجایی که تروویا حاوی قند نیست، ممکن است بروز پوسیدگی و حفره در دندان را کاهش دهد. تحقیقات نشان میدهند که اریتریتول از رشد استرپتوکوک موتانس که باکتری سبب پوسیدگی دندان است، جلوگیری میکند.
ممکن است خواص آنتیاکسیدانی داشته باشد.
برخی از مطالعات بیان میکنند که اریتریتول میتواند دارای خواص آنتیاکسیدانی باشد.
مقایسهی استویا و تروویا برای افرادی مبتلا به دیابت
در بیانیهی مشترک انجمن قلب و انجمن دیابت آمریکا آمده است که استویا و چند جایگزین دیگر قند ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشند. با این حال، این مواد باید در مقادیر توصیهشده استفاده شوند.
برخی از مزایای سلامتی استویا برای افراد مبتلا به دیابت عبارتند از:
- کنترل بهتر قند خون
- بهبود حس سیری و کاهش گرسنگی در فرد
- حاوی آنتیاکسیدانهای احتمالیست که ممکن است به مبارزه با دیابت کمک کنند.
یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که پودر برگ استویا به طور قابلتوجهی سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت (در سطوح ناشتا و بعد از غذا) کاهش میدهد.
مانند استویا، تروویا نیز باعث افزایش سطح قند خون نمیشود؛ این مساله تروویا را به یک جایگزین ایمن قند برای افراد مبتلا به دیابت تبدیل کرده است. اگر دیابت یا پیشدیابت دارید و یا اینکه میخواهید سطح قند خون خود را مدیریت کنید، از پزشکتان بخواهید تا بهترین جایگزین برای قند را به شما معرفی کند.
نتیجهگیری: تروویا یا استویا - کدامیک بهتر است؟
اگرچه تروویا حاوی استویا است اما بسیاری از متخصصان تغذیه، استویا را به عنوان گزینهی بهتر و ایمنتری برای مصرف انتخاب میکنند. این امر بدین دلیل است که استویا نسبت به تروویا کمتر فرآوری شده و حاوی قند الکلی مانند اریتریتول، که ممکن است عوارض جانبی گوارشی ایجاد کند، نیست.
خلاصه
- مصرف غذاهای حاوی قند بالا یا آنهایی که قندهای افزودنی دارند میتواند باعث ایجاد شرایطی مانند قند خون بالا، مقاومت به انسولین، چاقی، مشکلات قلبی و پوسیدگی دندان شود.
- برای جلوگیری از مصرف شکر، جایگزینهایی مانند شیرینکنندههای مصنوعی، قندهای الکلی و شیرینکنندههای جدید وجود دارد.
- استویا یک جایگزین گیاهی طبیعی شیرین و بدون کالری برای شکر است که میتواند در آشپزی، شیرینیپزی و نوشیدنیها استفاده شود.
- تروویا جایگزین قند دیگری است که حاوی استویا و اریتریتول (قند الکلی) است.
- استویا و تروویا هر دو شیرین هستند و کالری صفر دارند؛ همین مساله است که آنها را به جایگزینهای محبوبی برای قند تبدیل کرده است.
- اگرچه استویا و تروویا فوایدی برای سلامتی دارند، اما دارای معایبی نیز هستند.